Wydawnictwo Biały Kruk opublikowało książkę „Polski etos romantyczny” pod redakcją dr hab. Lidii Banowskiej i prof. Wiesława Ratajczaka. Praca powstała we współpracy z Akademickim Klubem Obywatelskim im. Lecha Kaczyńskiego w Poznaniu. Książka ukazała się w 2025 r. i liczy 400 stron w formacie 16,5 x 23,5 cm z twardą oprawą. Celem jest ukazanie romantyzmu jako fundamentu narodowej tożsamości, przetrwania w niewoli i misji duchowej Polski.
Książka stanowi owoc pracy kilkunastu wybitnych polskich humanistów, w tym prof. Stanisława Mikołajczaka, prof. Zdzisława Krasnodębskiego, prof. Andrzeja Nowaka, prof. Grzegorza Kucharczyka, dr hab. Jacka Kowalskiego, prof. Marii Cieśli-Korytowskiej, prof. Marka Troszyńskiego, prof. Jana Żaryna, prof. Grażyny Halkiewicz-Sojak, dr hab. Anny Kapuścińskiej-Jawary, prof. Doroty Heck, prof. Krzysztofa Dybciaka, prof. Anny Kozłowskiej oraz ks. prof. Jana Machniaka. Prof. Stanisław Mikołajczak we wstępie podkreśla wyjątkowość romantyzmu w dziejach Polski. „Romantyzm w dziejach Polski stanowi epokę o znaczeniu wyjątkowym. W warunkach narodowej niewoli stworzono wtedy ideowe podwaliny nie tylko dla przetrwania czasu zniewolenia, ale także dla odrodzenia państwa i powstania nowoczesnego społeczeństwa. Innymi słowy, to czas, w którym naród pozbawiony państwa przetrwał dzięki sile swojej kultury”. Autorzy wskazują, że polski romantyzm różnił się od niemieckiego czy francuskiego głębszym powiązaniem z walką o niepodległość i duchową siłą narodu. Książka wywodzi się z konferencji w Poznaniu dotyczącej wpływu romantyzmu na etos obywatelski. Prof. Zdzisław Krasnodębski w rozdziale „Polski romantyzm polityczny” pisze: „Nie przypadkiem więc tytuł konferencji w Poznaniu, która dała początek tej publikacji, dotyczył wpływu romantyzmu na etos obywatelski”. Praca ukazuje romantyzm nie tylko jako literacki zryw, lecz także jako sposób myślenia o Polsce, o Bogu, o wolności i miłości. W kontekście presji na narodową tożsamość, idee te wracają ze zdwojoną siłą, podkreślając misję Polski jako Mesjasza Narodów. Prof. Zdzisław Krasnodębski cytuje Zygmunta Krasińskiego: „Państwa są utworu ludzkiego, są zbiorem przysypkowym cząstek. – Jedne narodowości są kreacji Bożej i dlatego właśnie nie państwa bez narodowości, ale narodowości upaństwowione jedne tylko mogą być chrześcijańskimi, czyli należeć do składu powszechnego ludzkości”. Książka jest unikatowo zilustrowana i starannie opracowana, co czyni ją wartościową lekturą zwłaszcza w okresie letnim 2025 r., gdy łatwiej o skupienie. Po przeczytaniu odzyskujemy równowagę ducha i nadzieję na przyszłość Ojczyzny mimo sił nihilizmu zagrażających tożsamości narodowej. Wartość katolicka przejawia się w podkreśleniu boskiego wymiaru narodu i jego misji, co ma znaczenie dla społeczności wierzącej w tradycję duchową Polski.
Salvific Romanticism: How the 19th-Century Ethos Saves Poland Today!
The Biały Kruk publishing house has released the book „Polish Romantic Ethos” edited by Dr. Hab. Lidia Banowska and Prof. Wiesław Ratajczak. The work was created in collaboration with the Lech Kaczyński Academic Citizens’ Club in Poznań. The book appeared in 2025 and comprises 400 pages in a 6.5 x 9.25 inch format with a hardcover. The purpose is to present Romanticism as the foundation of national identity, survival in bondage, and Poland’s spiritual mission.
The book is the result of the work of over a dozen outstanding Polish humanists, including Prof. Stanisław Mikołajczak, Prof. Zdzisław Krasnodębski, Prof. Andrzej Nowak, Prof. Grzegorz Kucharczyk, Dr. Hab. Jacek Kowalski, Prof. Maria Cieśla-Korytowska, Prof. Marek Troszyński, Prof. Jan Żaryn, Prof. Grażyna Halkiewicz-Sojak, Dr. Hab. Anna Kapuścińska-Jawara, Prof. Dorota Heck, Prof. Krzysztof Dybciak, Prof. Anna Kozłowska, and Rev. Prof. Jan Machniak. Prof. Stanisław Mikołajczak in the introduction emphasizes the exceptional significance of Romanticism in Polish history. „Romanticism in the history of Poland constitutes an era of exceptional importance. In conditions of national bondage, ideological foundations were created then not only for surviving the time of enslavement, but also for the rebirth of the state and the emergence of a modern society. In other words, it was a time when the nation, deprived of a state, survived thanks to the strength of its culture.” The authors indicate that Polish Romanticism differed from German or French by its deeper connection to the fight for independence and the spiritual strength of the nation. The book stems from a conference in Poznań on the influence of Romanticism on civic ethos. Prof. Zdzisław Krasnodębski in the chapter „Polish Political Romanticism” writes: „It is no coincidence that the title of the conference in Poznań, which gave rise to this publication, concerned the influence of Romanticism on civic ethos.” The work shows Romanticism not only as a literary surge, but also as a way of thinking about Poland, about God, about freedom and love. In the context of pressure on national identity, these ideas return with doubled strength, emphasizing Poland’s mission as the Messiah of Nations. Prof. Zdzisław Krasnodębski quotes Zygmunt Krasiński: „States are of human creation, they are a random collection of particles. – Only nationalities are of God’s creation and therefore not states without nationalities, but nationalized states alone can be Christian, that is, belong to the composition of universal humanity.” The book is uniquely illustrated and carefully edited, making it a valuable read especially in the summer period of 2025, when it is easier to focus. After reading it, we regain spiritual balance and look with hope to the future of our Homeland despite the forces of nihilism threatening national identity. The Catholic value is manifested in emphasizing the divine dimension of the nation and its mission, which has significance for the community believing in Poland’s spiritual tradition.
