Nie każdy zdaje sobie sprawę, że odpowiedzialność za bezpieczeństwo w samochodzie nie spoczywa wyłącznie na kierowcy. Choć to on kieruje pojazdem i jest pierwszym adresatem przepisów Kodeksu drogowego, także pasażerowie mają konkretne obowiązki. Ich lekkomyślność, brak rozsądku lub brawura mogą skutkować nie tylko mandatem, lecz również odpowiedzialnością karną i finansową. Dotyczy to nie tylko prywatnych przejazdów, ale również podróży z kierowcami aplikacyjnymi, których dziś pełno na ulicach większych miast.
Nie zapinasz pasów? Płacisz mandat
Najczęstszym wykroczeniem popełnianym przez pasażerów jest brak zapiętych pasów bezpieczeństwa. Niezależnie od miejsca w pojeździe – zarówno z przodu, jak i z tyłu – obowiązek ten jest jednoznacznie wskazany w art. 39 ust. 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym. Jego naruszenie skutkuje mandatem w wysokości 100 zł. Co więcej, brak pasów może skutkować również otrzymaniem punktów karnych przez kierowcę, który nie dopilnował obowiązków pasażerów.
– Decydując się na pracę kierowcy aplikacyjnego, warto zdawać sobie sprawę, że nie tylko my ponosimy odpowiedzialność za przestrzeganie przepisów, ale także pasażerowie, których musimy uświadamiać o ich obowiązkach. Brak pasów, utrudnianie pracy kierowcy czy głośne zachowanie – wszystko to może skończyć się poważnymi konsekwencjami, w tym mandatem i punktami karnymi – zaznacza Łukasz Witkowski, współzałożyciel Natviol.
Nie tylko pasy. Lista groźnych wykroczeń
Współodpowiedzialność pasażerów dotyczy wielu innych aspektów jazdy. Polski taryfikator mandatów obejmuje między innymi:
– jazdę z nietrzeźwym kierowcą – 5000 zł mandatu;
– wyrzucanie śmieci przez okno – minimum 500 zł;
– uszkodzenie innego pojazdu podczas wsiadania lub wysiadania – od 1000 zł;
– otwieranie drzwi podczas jazdy – mandat i punkty karne;
– przeszkadzanie w prowadzeniu, np. szarpanie kierownicy – mandat i punkty karne;
– zasłanianie pola widzenia kierowcy – również grozi kara.
Warto dodać, że niektóre z tych wykroczeń – szczególnie te, które utrudniają prowadzenie pojazdu – mogą skutkować nawet skierowaniem sprawy do sądu i nałożeniem grzywny w wyższej wysokości.
Pasażer to także uczestnik ruchu drogowego
Nie każdy zdaje sobie sprawę, że od momentu zajęcia miejsca w samochodzie pasażer staje się formalnie uczestnikiem ruchu drogowego. Ma zatem obowiązek przestrzegać przepisów – a jego zachowanie nie może utrudniać ani zagrażać innym uczestnikom. Ustawodawca w art. 3 ustawy Prawo o ruchu drogowym zobowiązuje wszystkich użytkowników dróg do zachowania ostrożności i unikania działań mogących narazić kogokolwiek na niebezpieczeństwo.
Co istotne, osoba, która wsiada do samochodu prowadzonego przez osobę nietrzeźwą, może zostać uznana za współwinną ewentualnego zdarzenia drogowego. W takim przypadku sąd może nałożyć grzywnę sięgającą 30 000 zł oraz dodatkowe sankcje cywilne.
Mandat to nie wszystko. Ubezpieczyciel może odmówić wypłaty
Nieodpowiedzialność pasażera może również odbić się na jego prawie do odszkodowania. W przypadku wypadku, do którego pasażer się przyczynił – przez brak pasów, agresywne zachowanie, bądź inne naruszenia – ubezpieczyciel może obniżyć lub nawet odmówić wypłaty świadczenia. Taka decyzja opiera się na art. 362 Kodeksu cywilnego, który przewiduje możliwość zmniejszenia odszkodowania, jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania szkody.
Recydywa się nie opłaca
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, w przypadku powtórzenia wykroczenia w ciągu dwóch lat (tzw. recydywa), wysokość mandatu wzrasta dwukrotnie. Oznacza to, że nawet „błaha” sprawa – jak brak pasów – może skończyć się mandatem 200 zł. Przy kilku naruszeniach mandaty się sumują, a termin na ich opłacenie to 14 dni. Po tym czasie sprawa trafia do sądu, co może pociągnąć za sobą dodatkowe koszty i formalności.
– Warto, by kierowcy usług aplikacyjnych wywieszali w swoich pojazdach ulotki czy naklejki, które informują pasażerów o karach za niewłaściwe zachowanie. Świadomość pasażerów jest kluczowa, by uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji – dodaje przedstawiciel Natviol.
Wnioski? Pasażer ma nie tylko prawa, ale i obowiązki. Jego lekkomyślność może słono kosztować – nie tylko finansowo, ale i zdrowotnie.
Fines for passengers – what you need to know before taking a taxi
Not everyone realizes that responsibility for safety in a car does not rest solely with the driver. Although it is the driver who operates the vehicle and is the primary subject of the Road Code, passengers also have specific duties. Their recklessness or lack of judgment can result not only in fines but also in legal and financial liability. This applies not only to private rides but also to trips with app-based drivers, now so common in larger cities.
No seatbelt? Expect a fine
The most common offense committed by passengers is failing to fasten seatbelts. Regardless of their seat – front or back – this obligation is clearly stated in Article 39, Section 1 of the Polish Road Traffic Act. Violating it results in a fine of 100 PLN. What’s more, it can also lead to penalty points for the driver who failed to ensure passenger compliance.
– When you choose to work as an app-based driver, you need to realize that not only are we responsible for following the rules, but also the passengers, whom we must educate about their obligations. No seatbelt, interfering with the driver, or loud behavior – all of this can lead to serious consequences, including fines and penalty points – emphasizes Łukasz Witkowski, co-founder of Natviol.
Not just seatbelts. A list of risky behaviors
Passenger liability extends to many other aspects of the ride. The Polish fine tariff includes, among others:
– riding with an intoxicated driver – 5000 PLN fine;
– throwing trash out the window – minimum 500 PLN;
– damaging another vehicle while getting in or out – from 1000 PLN;
– opening doors while driving – fine and penalty points;
– interfering with the driver (e.g., pulling the steering wheel) – fine and points;
– obstructing the driver’s view – also punishable.
Some of these offenses – especially those that interfere with driving – may result in court proceedings and even higher fines.
A passenger is also a road user
From the moment someone enters a vehicle, they formally become a road user. They are thus obliged to follow the rules, and their behavior must not endanger or hinder others. The legislator, in Article 3 of the Road Traffic Act, obliges all road users to act with caution and avoid endangering others.
Importantly, someone who gets into a car driven by an intoxicated person can be deemed partially responsible in the event of an accident. In such cases, the court can impose a fine of up to 30,000 PLN and additional civil penalties.
Fines aren’t the only consequence. Insurance may be denied
A passenger’s irresponsibility may also affect their right to compensation. In the case of an accident to which the passenger contributed – by not wearing a seatbelt, behaving aggressively, or other violations – the insurer may reduce or even deny payment. This is based on Article 362 of the Civil Code, which allows for reducing compensation if the injured party contributed to the damage.
Repeat offenses cost more
According to current regulations, if an offense is repeated within two years (known as recidivism), the fine amount is doubled. This means that even a „minor” case – like no seatbelt – can result in a 200 PLN fine. In the case of multiple violations, fines are added up, and the payment deadline is 14 days. After this time, the matter goes to court, leading to additional costs and formalities.
– It’s worth having stickers or flyers in app-based vehicles informing passengers about fines for improper behavior. Passenger awareness is key to avoiding unpleasant consequences – adds the Natviol representative.
Conclusion? A passenger has not only rights but also duties. Their carelessness can be costly – both financially and physically.
