Zaiste, książka „Monarchia polska” prof. Grzegorza Kucharczyka to lektura obowiązkowa dla każdego, kto pragnie rozumieć dzieje Rzeczypospolitej nie jako ciąg oderwanych epizodów, lecz jako organiczną całość – naród budowany na fundamencie chrztu, Kościoła i korony. To dzieło, które z pasją i pieczołowitością opowiada o ponad ośmiu wiekach monarchicznej tradycji państwa polskiego, stanowi dziś nie tylko kompendium wiedzy, lecz także głęboko poruszającą medytację nad tym, czym była – i czym mogłaby znów być – Polska silna, niezależna i dumnie zakorzeniona w swoim dziedzictwie.
Prof. Kucharczyk, mistrz pióra i erudyta, prowadzi czytelnika przez meandry dziejów – od czasów Bolesława Chrobrego aż po Królestwo Kongresowe, a nawet po wiek XX, w którym pojawiają się dwie wielkie postacie – bł. kard. Stefana Wyszyńskiego oraz św. Jana Pawła II. To, co uderza od pierwszych stron, to elegancja języka, jasność narracji i spójność wizji. Autor nie wikła się w ahistoryczne dywagacje – przeciwnie, osadza wszystko w realiach epoki, z głębokim zrozumieniem ducha czasu. Ale zarazem jego spojrzenie jest jednoznacznie patriotyczne – nie wstydzi się dumy z przeszłości, nie ugina karku przed współczesnymi modami ideologicznymi.
U podstaw polskiej państwowości autor stawia dwa filary: chrzest Mieszka I oraz ustanowienie w roku 1000 metropolii gnieźnieńskiej – czyli pełnej struktury kościelnej. To one stworzyły duchową i instytucjonalną przestrzeń dla rozwoju monarchii. Jak podkreśla Kucharczyk, już od początku nasi królowie współpracowali z papieskim Rzymem, a Kościół nie tylko szerzył Ewangelię, ale i cementował narodową jedność. Rola duchowieństwa, liturgii i sakralności królewskiej władzy przewija się przez karty książki z siłą dowodu – ukazując, że jedność polityczna i duchowa są ze sobą nierozerwalnie związane.
Wspaniałym uzupełnieniem narracji historycznej są rozważania nad współczesnością. Prof. Kucharczyk nie kryje troski o dzisiejszy stan Rzeczypospolitej – o edukację historyczną sprowadzoną do minimum, o katolików publicznie piętnowanych, o odcięcie młodego pokolenia od narodowych korzeni. Dlatego książka ta nie tylko uczy, ale i wychowuje – jest jak miecz i tarcza jednocześnie: broni prawdy i otwiera nowe perspektywy myślenia.
Czy monarchia to przeżytek? Autor odpowiada na to pytanie z prostotą i zarazem głębią: najwspanialsze czasy w dziejach Polski to czasy silnej, mądrej władzy królewskiej. To właśnie monarchia – uświęcona, zakorzeniona, reprezentująca naród i Boga – dawała bezpieczeństwo, ciągłość i rozwój. Dzisiejsze systemy demokratyczne są kruche, łatwo ulegają manipulacji, a nawet przeradzają się w tyranię mniejszości – czyż nie dostrzegamy tego coraz wyraźniej?
Lektura „Monarchii polskiej” to nie tylko podróż przez dzieje. To także zaproszenie do refleksji nad tym, czym jest władza, czym jest wspólnota, czym jest Ojczyzna. Po zamknięciu ostatniej strony czytelnik zostaje z myślą: „Nie ma to jak dobry i sprawiedliwy król… A jak nie król, to przynajmniej prezydent i premier… Choć o tych ostatnich jakby coraz trudniej”.
Wydana z najwyższą starannością przez Biały Kruk – jak zawsze pięknie ilustrowana – książka „Monarchia polska” jest nie tylko wspaniałą lekturą, lecz także świadectwem wiary w Polskę, która może jeszcze powstać z kolan.
The Crown That Never Rusts – A Glorious Tribute to Polish Monarchy in Grzegorz Kucharczyk’s Book
The book Monarchia polska (The Polish Monarchy) by Professor Grzegorz Kucharczyk is an essential read for anyone who wants to understand the history of Poland not as a sequence of fragmented events, but as an organic whole — a nation built upon the foundations of baptism, Church, and crown. This work passionately and meticulously recounts over 800 years of Poland’s monarchical tradition and serves today not only as a treasury of historical knowledge but also a profound reflection on what a strong, independent, and rooted Poland once was — and what it might still become.
Prof. Kucharczyk, a literary master and erudite historian, guides readers through the winding paths of Polish history — from the reign of Bolesław the Brave to the Congress Kingdom, even extending into the 20th century with towering figures such as Blessed Cardinal Stefan Wyszyński and Saint John Paul II. From the outset, one is struck by the elegance of the prose, the clarity of narrative, and the coherence of the author’s vision. He resists trendy, ahistorical speculations, instead grounding every thought in historical reality — with a clear patriotic perspective that never bows to ideological fashion.
The two pillars at the heart of Polish statehood, according to the author, are the baptism of Mieszko I and the establishment of a full Church hierarchy in 1000 A.D. These forged the spiritual and institutional framework for monarchy. From the start, Polish kings worked closely with papal Rome, and the Church became both the evangelizing force and the unifier of the nation. The book is rich with descriptions of how coronation rituals — celebrated in royal chapels and cathedrals — underscored the sacred nature of royal authority.
Rather than mere biographical sketches, Kucharczyk offers vivid portraits of monarchs — brave and weak, saintly and flawed, wise and tragic. These are stories of real people whose choices shaped Europe. Noteworthy is his attention to Bolesław the Brave and the 1025 royal unification of Polish lands, alongside portraits of Kazimierz the Great, Władysław Jagiełło, and Jan III Sobieski.
Yet the book is not just retrospective. The author thoughtfully addresses our troubled present: the collapse of meaningful history education, the marginalization of believers, the severing of young generations from their roots. Monarchia polska is both a sword and a shield — defending truth and opening minds.
Is monarchy outdated? The author answers this with clarity: the greatest eras in Polish history were those under wise, strong kings. Monarchy — sacred, rooted, and God-ordained — provided security, continuity, and development. Today’s democracies, fragile and easily manipulated, often slide into soft tyranny. Isn’t that increasingly evident?
Monarchia polska is more than a history book — it is a reflection on authority, community, and homeland. One finishes it thinking: “There’s nothing like a just and good king… And if not a king, then at least a righteous president or prime minister — though such figures are harder to find.”
Published by Biały Kruk and richly illustrated, the book is a beautifully produced testament to faith in a Poland that may yet rise again.
