Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przepis wyłączający ocenę z religii z obliczania średniej ocen uczniów jest niezgodny z Konstytucją, Konkordatem oraz ustawą o systemie oświaty. Orzeczenie zapadło jednogłośnie. Rozporządzenie, które zmieniało ten stan rzeczy, zostało wydane w marcu 2024 r. przez minister edukacji Barbarę Nowacką bez porozumienia z Kościołami i związkami wyznaniowymi.
TK rozpatrywał wniosek grupy posłów Prawa i Sprawiedliwości. Prezes Trybunału Bogdan Święczkowski zaznaczył, że skoro religia jako przedmiot szkolny ma ocenę, która dotąd miała znaczenie przy ustalaniu średniej, to jej usunięcie z tego systemu wpływa na sposób wykonywania zadań oświatowych, a więc wymaga ustawowego trybu uzgodnień. – „Brak takich uzgodnień oznacza naruszenie obowiązujących przepisów” – powiedział sędzia.
Trybunał podkreślił, że konsultacje publiczne, w ramach których Konferencja Episkopatu Polski zgłosiła sprzeciw wobec projektu, nie spełniły ustawowego obowiązku porozumienia. Odwołano się również do wcześniejszego orzeczenia TK z 2009 r., które potwierdziło konstytucyjność nauczania religii jako elementu programu szkolnego.
Wyrok TK ma moc obowiązującą z chwilą ogłoszenia. Usuwa on z porządku prawnego skutki rozporządzenia z 22-III-24 r., czyli przepisu zakładającego, że ocena z religii nie wpływa na średnią końcową ucznia.
Rada Ministrów wcześniej wyrażała wątpliwość co do prawomocności niektórych orzeczeń Trybunału, jednak sam wyrok – zgodnie z obowiązującym stanem prawnym – nie wymaga zatwierdzenia przez inne organy.
Constitutional Court: religion grade must count
The Constitutional Tribunal ruled that the regulation excluding religion grades from the calculation of school averages is inconsistent with the Polish Constitution, the Concordat, and the Education System Act. The decision was unanimous. The regulation in question was issued in March 2024 by Minister of Education Barbara Nowacka without the legally required agreement with churches and religious associations.
The case was brought by a group of MPs from the Law and Justice party. The President of the Constitutional Tribunal, Bogdan Święczkowski, stated that excluding religion grades from the average changes the execution of educational tasks and therefore requires formal agreement procedures. – “The lack of such agreements means a breach of the law,” he said.
The Tribunal emphasized that public consultations, during which the Polish Bishops’ Conference voiced its opposition, did not meet the statutory requirement of formal agreement. The Court also referred to its earlier judgment from 2009, which upheld the constitutionality of religious education as part of the school curriculum.
The ruling takes effect immediately and invalidates the provision of the 22-III-24 regulation that excluded religion grades from students’ grade averages.
Although the Council of Ministers previously questioned the legal standing of some Tribunal rulings, this decision—by law—does not require any additional approval to be binding.
