W poniedziałek 12-V-25r. Związek Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej zorganizował w Nowym Dworze Mazowieckim uroczystości upamiętniające dziewięćdziesiątą rocznicę śmierci Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego. Pod pomnikiem Komendanta zebrały się władze samorządowe, oficerowie rezerwy, młodzież szkolna oraz mieszkańcy miasta.
Na zaproszenie organizatorów przybyli burmistrz Sebastian Sosiński, wicestarosta nowodworski Andrzej Pacocha oraz radni Rady Miejskiej: Jolanta Bolińska, Angelika Sosińska i Cyryl Turczyński. Związek Oficerów Rezerwy RP reprezentowali: płk Alfred Kabata, ppłk Janusz Zajączkowski, ppłk Jerzy Białoskórski, Wiesława Karczmarczyk i Piotr Korycki.
Szczególnie liczną grupę stanowili uczniowie nowodworskich placówek oświatowych: Zespołu Szkół nr 2, Zespołu Placówek Edukacyjnych, Szkoły Podstawowej nr 1, Szkoły Podstawowej im. Alberta Einsteina oraz Warsztatów Terapii Zajęciowej. W uroczystości wziął udział również poczet sztandarowy wystawiony przez Szkołę Podstawową nr 1. Dowódca 2 Mazowieckiego pułku saperów, płk Mariusz Łuszczyński, wystawił posterunek honorowy przy pomniku Marszałka.
Podczas przemówienia okolicznościowego płk Alfred Kabata podkreślił znaczenie takich wydarzeń w kształtowaniu świadomości historycznej młodego pokolenia. – Droga do wolnej ojczyzny, którą wyznaczył sobie Józef Piłsudski, nie była kaprysem, a splotem wielu czynników. Sytuacja międzynarodowa wykorzystana przez niezwykły zmysł polityczny Marszałka sprawiły, że wielki sen Polaków o niepodległej stał się rzeczywistością – mówił.
Przypomniał także, że Marszałek był nie tylko twórcą polskiej niepodległości, lecz również wychowawcą kolejnych pokoleń. – Józef Piłsudski był niewątpliwie wielką indywidualnością, wycisnął swe piętno na kilku dziesięcioleciach dziejów Polski, był legendą za życia, stał się symbolem odrodzenia państwowego Polski.
W przemówieniu wybrzmiała także myśl o odpowiedzialności za spuściznę Piłsudskiego: – Marzeniem Marszałka Piłsudskiego była taka Polska, która wzbudzała szacunek wśród tych, którzy jej dobrze życzą, ale i strach u tych, którzy pragnęli, by na zawsze była złożona do grobu. Ten testament Marszałka musimy współcześnie realizować, gdyż ma on charakter ponadczasowy. To, że pamiętamy o nim 90 lat po śmierci Marszałka, świadczy o tym, że to przesłanie jest nadal aktualne.
Uroczystość zakończyła się złożeniem kwiatów i chwilą ciszy przy pomniku Komendanta. Obecność młodzieży, reprezentacji szkół i służb mundurowych podkreśliła doniosłość tego upamiętnienia – jako aktu pamięci, patriotyzmu i szacunku dla Ojców Niepodległości.
Przemówienie płka Alfreda Kabaty podczas obchodów 90. rocznicy śmierci
Marszałka Józefa Piłsudskiego
W niedzielę, 12 maja 1935 roku, o godzinie 20:45, w wyniku choroby nowotworowej, zmarł w Belwederze Marszałek Józef Piłsudski. Jego śmierć, jak zanotował rotmistrz Aleksander Hrynkiewicz (adiutant Marszałka), była dla opinii publicznej szokiem, kompletnym zaskoczeniem, gdyż jedynie najbliższe otoczenie wiedziało o chorobie Piłsudskiego, ale nawet oni nie przypuszczali, że była śmiertelna.
W poniedziałek, 13 maja 1935 roku, kraj obiegła informacja o śmierci Marszałka, wszystkie wydawane wówczas dzienniki ukazały się z żałobnymi ramkami i oficjalnym komunikatem. Kilka godzin wcześniej (w nocy z 12 na 13 maja) na specjalnym posiedzeniu Rada Ministrów ogłosiła żałobę narodową – na wszystkich gmachach wywieszono flagi państwowe przyozdobione żałobnym kirem i czarne flagi żałobne, restauracje przerwały koncerty, dansingi i inne imprezy rozrywkowe.
Trumna z ciałem Marszałka wystawiona została w zamienionym na kaplicę salonie Belwederu – tym samym, w którym nastąpił zgon. 15 maja trumnę przewieziono do katedry św. Jana, w której dwa dni później (piątek, 17 maja) odprawiona została msza pontyfikalna celebrowana przez Aleksandra kardynała Kakowskiego.
Następnie, w południe, kondukt przemaszerował na Pole Mokotowskie, gdzie miała miejsce defilada wojskowa, po zakończeniu której trumnę przeniesiono na platformę kolejową stojącą na specjalnie w tym celu zbudowanym torze. Skład powoli wyruszył w podróż do Krakowa – docelowego miejsca złożenia doczesnych szczątków Marszałka Piłsudskiego.
Msza żałobna odbyła się 18 maja 1935 r. o godzinie 11.00 w kościele Mariackim, potem kondukt pogrzebowy, ciągnący się na kilka kilometrów, ruszył na Wawel. Trumna z ciałem Marszałka jechała na lawecie armatniej zaprzężonej w sześć koni, prowadzonych przez oficerów. Przykryta była suknem z godłem państwowym; na trumnie znajdowały się czapka legionowa, szabla i buława marszałkowska, leżące na poduszce. Na cześć Marszałka dwukrotnie zabrzmiał dzwon Zygmunta, uruchamiany przy okazji najważniejszych dla Polski świąt i wydarzeń.
Serce Marszałka zostało pochowane w Wilnie – początkowo w kościele św. Teresy,
a w pierwszą rocznicę śmierci – w grobie matki Piłsudskiego, na wileńskiej Rossie. Urnę z sercem Marszałka złożono w mauzoleum „Matka i Serce Syna”, gdzie spoczywa do dzisiaj.
Marszałek Józef Piłsudski jest jednym z największych Polaków, ojcem naszej niepodległości, od najmłodszych lat zaangażowanym w sprawy polskie. Był twórcą
i naczelnikiem Legionów Polskich, a po odzyskaniu niepodległości naczelnikiem państwa, marszałkiem Polski, premierem. Nasza niepodległość, nasz byt państwowy nie byłby możliwy bez wyobraźni i determinacji Józefa Piłsudskiego, bez jego Legionów Polskich. Był jednym z najwybitniejszych polskich przywódców i mężów stanu,
Droga do wolnej ojczyzny, którą wyznaczył sobie Józef Piłsudski, nie była kaprysem,
a splotem wielu czynników. Sytuacja międzynarodowa wykorzystana przez niezwykły zmysł polityczny Marszałka sprawiły, że wielki sen Polaków o niepodległej stał się rzeczywistością.
Józef Piłsudski był niewątpliwie wielką indywidualnością, wycisnął swe piętno na kilku dziesięcioleciach dziejów Polski, był legendą za życia, stał się symbolem odrodzenia państwowego Polski.
Był architektem naszej niepodległości i wychowawcą kilku pokoleń Polaków. Marzeniem Marszałka Piłsudskiego była taka Polska, która wzbudzała szacunek wśród, tych, którzy jej dobrze życzą, ale i strach u tych, którzy pragnęli, by na zawsze była złożona do grobu. Ten testament Marszałka musimy współcześnie realizować, gdyż ma on charakter ponadczasowy. To, że pamiętamy o nim 90 lat po śmierci Marszałka, świadczy o tym, że to przesłanie jest nadal aktualne.
Ninetieth anniversary of Marshal Piłsudski’s death commemorated in Nowy Dwór
On May 12, 2025, the Polish Commonwealth Reserve Officers’ Association held a solemn ceremony in Nowy Dwór Mazowiecki to commemorate the 90th anniversary of the death of Marshal Józef Piłsudski. The gathering took place at the monument of the Commander, bringing together local officials, reserve officers, students, and citizens.
Among the invited guests were Mayor Sebastian Sosiński, Deputy District Governor Andrzej Pacocha, and City Council members Jolanta Bolińska, Angelika Sosińska, and Cyryl Turczyński. The Reserve Officers’ Association was represented by Colonel Alfred Kabata, Lieutenant Colonels Janusz Zajączkowski and Jerzy Białoskórski, Wiesława Karczmarczyk, and Piotr Korycki.
A particularly strong presence was noted from the youth of Nowy Dwór: students from School Complex No. 2, the Educational Institutions Complex, Primary School No. 1, the Albert Einstein Primary School, and the Occupational Therapy Workshops. A ceremonial color guard from Primary School No. 1 also took part. Colonel Mariusz Łuszczyński, commander of the 2nd Mazovian Engineer Regiment, provided an honor guard at the monument.
In his commemorative speech, Colonel Kabata emphasized the importance of such events in cultivating historical consciousness among the youth. – The road to a free homeland that Józef Piłsudski charted was not a whim, but the result of many factors. An international situation skillfully used by the Marshal’s political instinct made the Polish dream of independence come true – he stated.
He reminded the audience that Piłsudski was not only the architect of Polish independence but also the spiritual father of generations. – Józef Piłsudski was undoubtedly a great individual, leaving a lasting mark on several decades of Polish history, a legend during his lifetime, and a symbol of national rebirth.
The speech concluded with a powerful message of responsibility: – Marshal Piłsudski dreamed of a Poland that would earn respect from its friends and evoke fear in its enemies. His testament is timeless and must be fulfilled in our era. The fact that we remember him 90 years after his death proves the enduring relevance of his legacy.
The ceremony ended with floral tributes and a moment of silence. The participation of students, school representatives, and uniformed services underscored the importance of this act of remembrance – as an expression of patriotism and reverence for the Fathers of Polish Independence.
