W 105. rocznicę Bitwy Warszawskiej w Radzyminie otwarto wystawę stałą w Muzeum Bitwy Warszawskiej 1920 r. Ekspozycja zawiera pamiątki z epoki, unikatowe odznaczenia i bogatą kolekcję malarstwa. To hołd dla bohaterów sierpnia 1920 r. i świadectwo, że pamięć o ich poświęceniu jest wciąż żywa.
Otwarcie wystawy odbyło się 15 sierpnia 2025 r., dokładnie w rocznicę Cudu nad Wisłą. – Otwarcie wystawy (…) to hołd dla poległych. Muzeum Bitwy Warszawskiej 1920 r. w Radzyminie jest także przykładem dobrej i konsekwentnej współpracy samorządów. Jestem pewien, że to miejsce będzie służyć przyszłym pokoleniom – podkreślił jeden z samorządowców.
Bitwa Warszawska była przełomowym wydarzeniem XX wieku. – Dzięki determinacji żołnierzy i mądrości dowódców ocaliliśmy niepodległość i zatrzymaliśmy falę bolszewizmu, która mogła zalać całą Europę. Dziś, oglądając fotografie, dokumenty i pamiątki z tamtych dni, pielęgnujemy pamięć o bohaterach, którzy zapisali jedną z najpiękniejszych kart w historii Polski – mówił wiceprzewodniczący sejmiku Marcin Podsędek.
Muzeum, które jest oddziałem Muzeum Niepodległości w Warszawie, mieści się naprzeciwko Cmentarza Bohaterów Bitwy Warszawskiej. Placówkę otwarto w 2023 r., a teraz po dwóch latach prac udostępniono wystawę stałą. – Realizując misję Muzeum Niepodległości, od wielu lat odkrywamy i upowszechniamy nowe fakty związane z Bitwą Warszawską 1920 r., nazywaną Cudem nad Wisłą. Przy tworzeniu wystawy stałej współpracowaliśmy ściśle ze środowiskami pasjonatów z Radzymina i Wołomina – wyjaśnił Tadeusz Skoczek, dyrektor Muzeum Niepodległości.
Ekspozycja została podzielona na dwie ścieżki edukacyjne – podstawową, która przedstawia wydarzenia poprzedzające bitwę, oraz pogłębioną, dostępną w kioskach multimedialnych. – Trzonem wystawy stałej są eksponaty. Wśród kilkuset prezentowanych obiektów znalazły się unikaty z okresu wojny polsko-bolszewickiej i współczesne dzieła sztuki upamiętniające Cud nad Wisłą – zaznaczył kierownik muzeum Adam Bacławski.
Eksponaty pochodzą m.in. z Muzeum Zbrojownia na Zamku w Liwie, Muzeum Polskiego Ruchu Ludowego czy Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu, ale zdecydowana większość ze zbiorów Muzeum Niepodległości. Szczególne znaczenie mają Krzyże Srebrne Orderu Wojennego Virtuti Militari V klasy – jeden nadany Brunonowi Romiszewskiemu, uczestnikowi walk pod Radzyminem, a drugi, pośmiertnie, Paulinie Choromańskiej za działalność wywiadowczą. – To unikatowe świadectwa bohaterstwa – podkreślił adiunkt Andrzej Mejssner.
Radzymin opens permanent exhibition honoring the 1920 Battle of Warsaw
On the 105th anniversary of the Battle of Warsaw, a permanent exhibition was opened at the Museum of the Battle of Warsaw 1920 in Radzymin. The collection includes period memorabilia, unique decorations, and a rich collection of paintings. It is both a tribute to the fallen and a sign that their sacrifice remains alive in memory.
The opening took place on August 15, 2025, exactly on the anniversary of the “Miracle on the Vistula.” “Opening a permanent exhibition on the 105th anniversary of the Miracle on the Vistula is a tribute to the fallen. The Museum of the Battle of Warsaw 1920 in Radzymin is also an example of good and consistent cooperation between local governments. I am convinced this place will serve future generations,” said one of the local officials.
The Battle of Warsaw was a decisive event of the 20th century. “Thanks to the determination of soldiers and the wisdom of commanders, we preserved independence and stopped the wave of Bolshevism that could have flooded all of Europe. Today, by looking at photographs, documents, and memorabilia from those days, we cultivate the memory of the heroes who wrote one of the most beautiful chapters in Poland’s history,” said Marcin Podsędek, deputy chairman of the regional assembly.
The museum, a branch of the Museum of Independence in Warsaw, is located opposite the Cemetery of the Heroes of the 1920 Battle of Warsaw. It opened in 2023, and after two years of work, the permanent exhibition has now been made available. “By fulfilling the mission of the Museum of Independence, for many years we have been discovering and popularizing new facts related to the 1920 Battle of Warsaw, known as the Miracle on the Vistula. When creating the permanent exhibition, we worked closely with enthusiasts from Radzymin and Wołomin,” explained Tadeusz Skoczek, director of the Museum of Independence.
The exhibition consists of two educational paths – a basic one, showing the events preceding the battle, and an advanced one, presented in multimedia kiosks. “The core of the permanent exhibition is the artifacts. Among the several hundred presented items are unique pieces from the Polish-Soviet War period and contemporary works of art commemorating the Miracle on the Vistula,” noted museum director Adam Bacławski.
The artifacts come from institutions such as the Armory Museum at Liw Castle, the Polish Peasant Movement Museum, and the Mazovian Countryside Museum in Sierpc, though most are from the Museum of Independence’s own collection. Of particular importance are Silver Crosses of the War Order Virtuti Militari, 5th Class – one awarded to Brunon Romiszewski, who fought at Radzymin, and another, posthumously, to Paulina Choromańska for intelligence activities. “These are unique testimonies of heroism,” stressed adjunct Andrzej Mejssner.
