W piątek, 6-VI-25 r., o godz. 12.00, w Nowodworskiej Bibliotece Publicznej odbyło się uroczyste otwarcie wystawy czasowej pt. „Oblicza sacrum – piękno przedmiotów liturgicznych”. To wyjątkowe wydarzenie połączyło historię, duchowość i sztukę, stając się przestrzenią spotkania pokoleń, środowisk i instytucji działających na rzecz kultury i dziedzictwa.
W uroczystości wzięli udział przedstawiciele władz miejskich i powiatowych, duchowieństwa, instytucji edukacyjnych, kultury i historii, a także licznie przybyli mieszkańcy miasta. Zgodnie z decyzją prezesa Związku Oficerów Rezerwy RP, płk. Alfreda Kabaty, podczas otwarcia tej niecodziennej wystawy, Związek reprezentowali: p. Wiesława Karczmarczyk i Piotr Korycki z 64mbot.
Ekspozycja zawiera ponad 60 paramentów liturgicznych i insygniów pontyfikalnych – kielichy, monstrancje, mitry, relikwiarze i inne sakralne przedmioty, które przez wieki służyły w świątyniach i klasztorach Europy. Wśród najcenniejszych eksponatów znalazły się:
🔹 pastorał kardynała Aleksandra Kakowskiego – wypożyczony dzięki uprzejmości Instytutu Prymasa Józefa Glempa w Inowrocławiu, za pośrednictwem Kujawskiego Centrum Kultury i jego przedstawicielki – pani Pauliny Fredyk,
🔹 szaty kardynalskie prymasa Augusta Hlonda – udostępnione przez Muzeum Sługi Bożego Kard. Augusta Hlonda SDB przy Klasztorze Salezjańskim w Czerwińsku nad Wisłą, za zgodą księdza Dariusza Matuszewskiego.
Oficjalnego otwarcia wystawy dokonała dyrektor biblioteki, Ewa Borkowska, która serdecznie powitała m.in.:
– Burmistrza Miasta – Sebastiana Sosińskiego,
– Wicestarostę Powiatu Nowodworskiego – Andrzeja Pacochę,
– Przewodniczącą Rady Miejskiej – Grażynę Nadrzycką wraz z radnymi,
– ks. prał. Andrzeja Kwiatkowskiego oraz ks. proboszcza Dariusza Balę,
– Emilię Napiórkowską – dyrektora Zespołu Szkolno-Przedszkolnego nr 4,
– Marzenę Surmę – wicedyrektor SP nr 1,
– Agnieszkę Sokołowską – kierownik Biblioteki Pedagogicznej,
– Jadwigę Zielonkę – prezes Spółdzielni Mieszkaniowej „Dążność” oraz jej zastępcę Tomasza Miecznika,
– Marka Przeździeckiego – miejskiego konserwatora zabytków,
– członków Rady Historycznej ds. Muzeum Miasta,
– dr. Mariusza Kordalskiego z Uniwersytetu Merito,
– przedstawicieli ZOR RP, prasy, gości i mieszkańców Nowego Dworu.
W swoim wystąpieniu dyrektor Borkowska podkreśliła duchowy wymiar prezentowanej sztuki i wagę spotkania przeszłości z teraźniejszością, wiary z kulturą, sacrum z życiem codziennym.
Kulminacyjnym punktem wydarzenia był wykład inauguracyjny kuratora wystawy, pana mgr. Oskara Jakuba Halkiewa pt. „Rzemiosło artystyczne Kościoła Katolickiego w służbie Bogu i człowiekowi”. Prelegent – teolog, antykwariusz i znawca sztuki sakralnej – wprowadził uczestników w kontekst historyczny i duchowy prezentowanych artefaktów, podkreślając rolę sztuki w liturgii i w formowaniu katolickiej wrażliwości estetycznej.
Oprawę muzyczną zapewnił pan Paweł Listwon – organista, aranżer i improwizator, który wykonał mini koncert na instrumencie Roland C200, wiernie oddającym brzmienie organów piszczałkowych. Jego występ, w połączeniu z kompozycjami kwiatowymi autorstwa Bożeny Dobrowolskiej, stworzył atmosferę kontemplacji i godności.
Wystawa, dostępna od 7 do 22-VI-25 r., stanowi jedyną w swoim rodzaju okazję, by z bliska obcować z dziedzictwem sakralnym – zarówno tym narodowym, jak i uniwersalnym. Jej powstanie było możliwe dzięki zaangażowaniu licznych osób oraz wsparciu sponsorów: sklepu ogrodniczego Bożeny Dobrowolskiej oraz Dworu Złotopolska Dolina – Mansion House.
Wydarzenie zakończyło się kameralnym spotkaniem w mieszkaniu kuratora wystawy. Obecni byli m.in. miejscowi artyści, działacze kultury oraz burmistrz Sebastian Sosiński. Dyskutowano o przyszłych działaniach kulturalnych w powiecie oraz potrzebie dalszego propagowania dziedzictwa sakralnego i lokalnej tożsamości.
Podziwu dla pomysłodawców i wartości ekspozycji nie krył wicestarosta Andrzej Pacocha. Jak nam powiedział, był pod niesamowitym wrażeniem tego, co udało się osiągnąć. – Wystawa to prawdziwe wydarzenie budujące ducha i cieszące oko – wyznał do naszego mikrofonu.
Na krótką rozmowę z redakcją Tygodni
Kurator wystawy, p. mgr Oskar Jakub Halkiew, poproszony o podsumowanie tego niecodziennego wydarzenia, zwrócił się bezpośrednio do Czytelników Tygodnika Nowodworskiego:
Szanowni Państwo,
witam serdecznie jako współorganizator wystawy sakralnej dotyczącej piękna paramentów liturgicznych, która została zainicjowana w dniu dzisiejszym, 6 czerwca roku 2025, w Nowym Dworze Mazowieckim, w Bibliotece Publicznej i Powiatowej, w oddziale muzealnym. Z serca zapraszam Państwa do podjęcia wędrówki do naszego lokalnego muzeum właśnie w kontekście odwiedzenia nietuzinkowej i ciekawej w swoich zbiorach wystawy dotyczącej paramentów liturgicznych oraz insygniów pontyfikalnych hierarchów polskich i europejskich.
To właśnie kontekst jubileuszu 650-lecia historii miasta Nowego Dworu Mazowieckiego. W tym roku przypada również 670. rocznica urodzenia pochodzącego z Nowego Dworu arcybiskupa Dobrogosta, a także kontekst współczesnej koronacji, której przecież tak bardzo towarzyszył kler, czyli duchowieństwo, będące świadkami i uczestnikami tej tradycji.
Jubileusz roku Pańskiego 2025 skłonił mnie, ale również – przede wszystkim – Burmistrza Miasta p. Sebastiana Sosińskiego oraz dyrektor tego oddziału muzealnego, panią Ewę Borkowską, do stworzenia wystawy przedstawiającej Państwu paramenty liturgiczne.
Jest to wyjątkowa wystawa prezentująca ponad 60 artefaktów z historii życia Kościoła katolickiego. Warto ją docenić – bo to nie tylko kwestia piękna i kunsztu liturgicznego, ale również fenomenalna kolekcja warta setki tysięcy złotych.
Oczywiście, w dzisiejszych czasach, gdy Kościół katolicki jest tak bardzo kontestowany – ze względu na różne wymiary socjologiczne oraz polityczne – niektórzy spoglądają na tę wystawę z perspektywy wiary, a inni niech mają świadomość, że Kościół katolicki na przestrzeni wieków był wielkim promotorem sztuki. To właśnie te idee zrodziły się w moim umyśle i zostały – można powiedzieć – serdecznie zaszczepione w sercach Burmistrza, jak i Dyrektor placówki, prowadząc do stworzenia tej niepowtarzalnej wystawy.
Ta wystawa w sposób szczególny prezentuje również dwa bardzo ważne artefakty liturgiczne – sukcesyjny pastorał konsekracyjny Aleksandra kard. Kakowskiego, wykonany przez jednego z najwybitniejszych jubilerów ostatniej carskiej Rosji – Pawła Akimowa Owczynnikowa.
Wspaniały pastorał, stworzony w technice emalii komórkowej, był przez długie dziesięciolecia pastorałem sukcesyjnym arcybiskupów warszawskich. Dziś, będąc obiektem muzealnym, zdeponowanym w Inowrocławiu – w miejscu pochodzenia i urodzenia ostatniego warszawskiego prymasa Polski, Józefa kard. Glempa – stanowi bezcenne świadectwo historii.
Warto również zwrócić uwagę na wspaniały komplet szat kardynalskich wielkiego prymasa Augusta Hlonda, którego pontyfikat przypadł na lata 1926–1948. To właśnie tu, w Nowym Dworze Mazowieckim, z pobliskiego Czerwińska, pozyskaliśmy szaty kardynalskie Augusta Hlonda, które prezentujemy.
Ktoś może pomyśleć: „szaty, Kościół – to mnie nie interesuje”. Ale jeżeli Państwo chcą zobaczyć atmosferę dawnego dworu królewskiego, charakterystyczne treny, a także historię, to dziś – tylko w bardzo mikroskopijny sposób możemy je znaleźć w instytucjach publicznych, ponieważ to, co stanowiło dziedzictwo sztuki świeckiej, zostało zatarte przez zabory. Kościół stał się nie tylko instytucją, która tworzyła sztukę, ale również ją przechowywał i chronił.
Szanowni Państwo,
w ramach naszej wystawy będą mogli Państwo podziwiać ponad 60 artefaktów dziewiętnastowiecznych. A jeżeli to nie przyciąga, to może przyciągnie suma wartości – kilkuset tysięcy złotych – jeżeli chodzi o kolekcję, którą po raz pierwszy w historii tego miasta Państwu prezentujemy.
Wystawa, która jest tworzona dla Państwa, prezentuje dzieła sztuki, ale okupiona jest trudem i doświadczeniem pracy wielu tygodni – ze strony Burmistrza, który przygotowywał dokumenty urzędowe, czcigodnej pani Ewy Borkowskiej, która monitorowała rzeczywistość organizacyjną, oraz moją – jako antykwariusza sztuki i specjalisty ds. reklamy – która dołożyła swoją małą cegiełkę w tworzeniu tego dzieła.
Warto przyjść, warto zobaczyć, warto spojrzeć oczami wiary albo oczami wartości sztuki, bo przecież sztuka wznosi się ponad podziały. To, co jest piękne, to, co mieni się złotem i srebrem, niewątpliwie stanowi także przykład wspaniałego tkactwa europejskiego i polskiego, które Państwu prezentujemy.
Od dnia dzisiejszego, przez okres dwóch tygodni, niemal codziennie mają Państwo możliwość zajrzeć na ul. Paderewskiego 22 w Nowym Dworze Mazowieckim – do Biblioteki, do oddziału muzealnego – by zobaczyć ten piękny blask sztuki.
Jako współorganizator tej wystawy serdecznie Państwa z serca zapraszam.
Bardzo dziękuję.
—
The Sacred in Focus. Liturgical treasures exhibited in Nowy Dwór Mazowiecki
On 6-VI-25 at 12:00 noon, the Nowy Dwór Public Library inaugurated its temporary exhibition titled “Faces of the Sacred – The Beauty of Liturgical Objects.” This exceptional event brought together art, history, and spirituality, drawing a wide range of distinguished guests from city and county authorities, clergy, cultural and educational institutions, as well as local residents.
The exhibition showcases over 60 liturgical vestments and pontifical insignia – chalices, monstrances, mitres, reliquaries and more. Among the most precious artifacts are:
🔹 the crosier of Cardinal Aleksander Kakowski – on loan from the Institute of Cardinal Józef Glemp in Inowrocław,
🔹 the cardinal’s vestments of Primate August Hlond – provided by the Museum of the Servant of God Cardinal Hlond SDB in Czerwińsk nad Wisłą.
The event opened with remarks from library director Ewa Borkowska and featured an inaugural lecture by the exhibition’s curator, Mr. Oskar Jakub Halkiew, titled “The Artistic Craft of the Catholic Church in Service to God and Man.” His lecture provided historical and theological insight into the sacred objects on display.
The musical setting was provided by organist and arranger Paweł Listwon, performing on a Roland C200 instrument emulating pipe organ tones. The atmosphere was enriched with floral compositions by Bożena Dobrowolska.
The exhibition runs from 7 to 22-VI-25. The event was supported by local sponsors: Bożena Dobrowolska’s Garden Shop and Dwór Złotopolska Dolina – Mansion House. After the opening, a private gathering at the curator’s residence brought together local artists, cultural activists and the mayor to discuss future cultural initiatives.
