ZDROWIE. ABC twoich emocji – czyli jak ustrzec się zatrucia cudzymi lub swoimi myślami

Tematem „ABC twoich emocji” jest to, co rozgrywa się między naszymi myślami i naszymi emocjami. Nie jest celem autorów, by zmieniać te nasze myśli czy emocje. Nie są politykami, nie są ideologami. Celem autorów jest to, abyśmy byli zdrowi – są oni bowiem lekarzami.

Racjonalna Terapia Zachowania to podejście terapeutyczne autorstwa Maxie C. Maultsby’ego, a „ABC Twoich emocji” są jej praktycznym zastosowaniem. Trzydziestoletnie doświadczenie psychoonkologa Mariusza Wirgi, który pomaga chorym na raka, pokazuje, że obniżenie negatywnych emocji pozytywnie wpływa na proces zdrowienia. Drugi ze współautorów – Michael DeBernardi – stosuje tę terapię, pomagając osobom uzależnionym od alkoholu, narkotyków czy innych nałogów. Ale poradnik ten przynosi również pożytek osobom, pracującym w branżach, w których codziennością jest kierowana w ich stronę agresja – w policji, służbie zdrowia, opiece społecznej, sporcie, polityce czy mediach oraz tym, którzy mają problemy ze skutkami swoich emocji – pogarszają się ich relacje małżeńskie, tracą pracę, życzliwość sąsiadów, denerwują się w miejskich korkach lub piją ze zmartwienia.
Atrakcyjnie ilustrowana scenkami i minikomiksami książka swój amerykański pierwodruk miała w 1974 i od tego czasu przeszła kilka metamorfoz. Dr Maultsby (1932- 2016), lekarz psychiatra, profesor Uniwersytetu Howarda w Waszyngtonie, pod koniec życia zaprosił do poszerzenia jej tekstu poznaniaka Mariusza Wirgę  – obecnie dyrektora medycznego onkologii psychospołecznej w Instytucie Onkologii im. Malcolma Todda w Long Beach oraz Michaela DeBernardi, który kierując w Nowym Meksyku siecią Life Link zajmuje się wspieraniem osób bezdomnych, uzależnionych, ofiar handlu ludźmi, psychicznie chorych, czy po wyrokach.

Pierwsze wydanie ukazało się nakładem wydawnictwa ze Żnina, które wydaje tygodnik lokalny „Pałuki” jeszcze w roku 1992 roku. Trzecie wydanie ukazało się w czerwcu tego roku, a 220 egzemplarzy zostało zamówionych, zanim jeszcze nakład został przywieziony z drukarni!
Nie jest oczywiście niczym odkrywczym stwierdzenie, że nasze emocje wpływają na nas: pod ich wpływem podejmujemy ważne decyzje, sprawiają że nasze życie uważamy za udane lub bez sensu. Ale już to, że może być odwrotnie – jest ciekawe. Mamy wpływ na swe emocje. Co je wywołuje? Nie zdarzenia, wydarzenia, fakty – lecz nasze wyobrażenia o nich. Gdy na scenę teatru w Dubrowce wyszli z karabinami terroryści – publika śmiała się i klaskała. Emocji nie wywołał fakt, bo faktem było to, że na scenę wyszli ludzie, którzy za chwilę zaczną do nich strzelać. Ich pozytywne emocje wywołało wyobrażenie tego, co się dzieje – że to część spektaklu. Autorzy podają oczywiście inne przykłady.
Piszą o zdrowych myślach oraz o tych, które są dla nas jak trucizna. Podają receptę (jak to lekarze) na pięć zasad zdrowego myślenia. Opowiadają, jak wykryć u siebie niezdrowe myśli.  Mogą one powstać zarówno na skutek zatruwającego nam życie otoczenia, jak i na skutek tego, że sami się zamartwiamy, dołujemy, sami pracujemy nad tym, aby czuć się gorzej. Wyliczają autodestrucyjne przekonania: „Jeśli działam głupio, jestem głupi”, „Jeśli nie robię czegoś doskonale, to jestem bezwartościowym partaczem”, „Nie mogę akceptować siebie bez akceptacji najbliższych mi osób”. Przestrzegają: „Nie wierz we wszystko, co ci powiedziano”. Uwrażliwiają na zasadzki, jakie stawiamy sami sobie i na takie, które zastawili na nas (często w dobrej wierze) inni. Pokazują ewolucyjne źródła powstawania emocji, wyjaśniają mechanizm ich działania.
Ciekawe są również dodatki do książki: spis pojęć związanych z Racjonalną Terapią Zachowania, nazwiska psychoterapeutów polskich i amerykańskich, których praca przyczyniła się do powstania „ABC twoich Emocji”, dodatek o sposobach unieszczęśliwiania się i o tym, jak je rozpoznać, a także tekst o zdrowym BZiK-u czyli o podejmowaniu decyzji, rozważaniu opcji wyboru i rozwiązywaniu problemów zgodnym z Racjonalną Terapią Zachowania.
Na 328 stronach „ABC twoich emocji” znajdziemy spostrzeżenia, które wydadzą nam się na pierwszy rzut oka dziwne. Powiem otwarcie – gdyby tak nie było, książki nie warto by kupować. Po cóż nam bowiem książka, która zawiera tylko to, co wiemy? W nowym, sześćdziesięciostronicowym, siódmym rozdziale książki, który prezentuje dorobek młodego pokolenia terapeutów Racjonalnej Terapii Zachowania (podejścia terapeutycznego, które jest dziełem Maxie C. Maultsby’ego) jest wiele takich „dziwnych” spostrzeżeń.
Wśród nich mamy sugestię, by w tym, co robimy, nie przywiązywać się do wyniku. Streszczać argumentów nie będę, zdradzę tylko, że jako przykład autorzy podają maksymę Adama Małysza: „Oddać dwa równe skoki”. Albo inne stwierdzenie, które powoduje, że krew zaczyna nam krążyć żywiej: „Wstyd to szlachetne uczucie, dla uniknięcia którego jesteśmy w stanie brnąć w czyny haniebne”. To maksyma sformułowana przez pracującą w Polsce jako psychoterpeuta Egipcjankę Mariam Abdel Al. Dodajmy jeszcze: „Niechciana pomoc to przemoc „ – ten epigram trafi na pewno do wielu synowych, a jego prawdziwość (tak jak odwrotnością mnożenia jest dzielenie) potwierdza napaść Rosji na Ukrainę, którą wielu Rosjan nazywa niesieniem pomocy. A jeśli już mówimy o wojnie – całe „ABC twoich emocji” to podręcznik budowania a nie niszczenia. Gdybyż jakaś magiczna siła sprawiła, że przeczytałoby tę książkę naszych 460 posłów! Może po przeczytaniu  przyszłoby im do głowy, że warto dokonać rozbrojenia, jeśli znajdujemy się z kimś w jednym pomieszczeniu?

Anna Księska-Kowalska

Książkę można kupić w sklepie internetowym Wydawnictwa Dominika Księskiego Wulkan, w księgarni im. Bolesława Prusa w Warszawie, Głównej Księgarni Naukowej w Krakowie, księgarni medycznej „Medicon” w Gdańsku oraz oczywiście w siedzibie Wydawnictwa w Żninie przy ulicy Sądowej 4. Księgarnie i odbiorcy hurtowi mogą zamawiać większą ilość egzemplarzy ze zniżką pisząc na adres ogloszenia@paluki.tygodnik.pl.