Ślady Polski w Ameryce – konferencja dla pedagogów

Warszawski Instytut Pamięci Narodowej zorganizował 22 lutego warsztaty dla pedagogów poświęcone relacjom polsko-amerykańskim w XX wieku. Wśród prelegentów znaleźli się wybitni badacze historii najnowszej, a uczestnikami byli m.in. przedstawiciele Związku Oficerów Rezerwy RP z Nowego Dworu.

Pierwszy wykład, prowadzony przez dr. hab. Witolda Wasilewskiego, dotyczył Komisji Maddena – amerykańskiego dochodzenia w sprawie Zbrodni Katyńskiej. Komisja ta, działająca w latach 1951-1952 pod przewodnictwem Raya Maddena, amerykańskiego kongresmena, stanowiła jedno z najważniejszych działań mających na celu ujawnienie prawdy o sowieckiej odpowiedzialności za mord na polskich oficerach. W obliczu zimnowojennych napięć raport komisji miał ogromne znaczenie polityczne, a jego wyniki – jednoznacznie wskazujące na winę ZSRR – zostały przyjęte przez Kongres USA. Pomimo tego, rząd Stanów Zjednoczonych przez wiele lat unikał otwartego napiętnowania ZSRR, co pokazało złożoność ówczesnych relacji międzynarodowych.

Drugim niezwykle interesującym tematem było polskie sokolnictwo w Stanach Zjednoczonych. Magdalena Mołczanowska, Agata Dawidowicz-Stan i Anna Lasek przedstawiły historię i rolę Sokolstwa Polskiego w Ameryce – organizacji, która odegrała kluczową rolę w budzeniu świadomości narodowej polskich emigrantów. Powstała w 1887 roku, zainspirowana czeskim ruchem gimnastycznym, stała się nie tylko centrum sportowym, ale także patriotycznym zapleczem dla Polonii. To właśnie członkowie Sokolstwa Polskiego brali czynny udział w szkoleniach wojskowych i formowaniu Błękitnej Armii gen. Hallera, wspierając walkę o niepodległość Polski.

Pozostałe panele dotyczyły szerokiej działalności amerykańskiej Polonii w dziedzinie pamięci historycznej, roli Stanów Zjednoczonych w polityce międzynarodowej lat 80. XX wieku oraz obrazu USA w prasie solidarnościowej. Po części wykładowej uczestnicy mogli skorzystać z interaktywnych gier edukacyjnych w Strefie Nowych Technologii IPN.

Warsztaty pokazały, jak silne były związki Polaków i Amerykanów w kluczowych momentach XX wieku i jak wiele inicjatyw podejmowała Polonia dla wsparcia ojczyzny.

Polish Traces in America – Conference for Educators

On February 22, 2025, the Institute of National Remembrance in Warsaw organized a workshop for educators focusing on Polish-American relations in the 20th century. The event featured distinguished historians, and among the attendees were representatives of the Association of Reserve Officers of the Republic of Poland.

The first lecture, delivered by Dr. Witold Wasilewski, covered the Madden Committee—a U.S. congressional investigation into the Katyn Massacre. The committee, led by Congressman Ray Madden between 1951 and 1952, was one of the most significant efforts to uncover the truth about Soviet responsibility for the murder of Polish officers. Amid Cold War tensions, the committee’s report provided undeniable evidence of the USSR’s guilt. However, despite the findings, the U.S. government refrained from openly condemning the Soviet Union, illustrating the complexity of international relations at the time.

Another key topic was Polish falconry in the United States, presented by Magdalena Mołczanowska, Agata Dawidowicz-Stan, and Anna Lasek. The speakers detailed the history and significance of Sokolstwo Polskie w Ameryce (Polish Falcons in America)—an organization that played a crucial role in fostering national awareness among Polish immigrants. Founded in 1887 and inspired by the Czech gymnastics movement, the Falcons served not only as an athletic institution but also as a patriotic hub for the Polish diaspora. Members of the organization were actively involved in military training and the formation of General Haller’s Blue Army, which contributed to Poland’s fight for independence.

Other discussions focused on the activities of Polish Americans in preserving historical memory, the role of the U.S. in international politics in the 1980s, and how America was portrayed in Solidarity-era press. After the lectures, participants had the opportunity to engage in interactive educational games at IPN’s New Technologies Zone.

The workshop demonstrated how deeply intertwined the histories of Poland and the United States were throughout the 20th century and highlighted the extensive efforts of the Polish-American community in supporting their homeland.

Grafika: IPN