Od wczoraj, 10 listopada, mieszkańcy mają szansę zobaczyć życie codzienne dawnych nowodworskich fabrykantów. Eksponaty, pochodzące z domu rodzinnego Mórawskich i biur fabrycznych można zobaczyć z bliska, a nawet wziąć do ręki. We wnętrzach dawnego Cechu Rzemiosł Różnych zapachniało historią i nostalgią.
Miasto nabyło bezcenną kolekcję obejmującą kilka tysięcy dokumentów, kilkaset woluminów historycznego księgozbioru, liczne pamiątki rodzinne, mapy oraz przedmioty codziennego użytku należące do rodziny Mórawskich – dawnych fabrykantów i właścicieli Fabryki Przetworów Kartoflanych „Nowy Dwór” P. Górski i E. Mórawski. Zakład mieścił się niegdyś przy ulicy Nowołęcznej. W ostatni poniedziałek kustosz wystawy, Oskar Jakub Halkiew, przywitał pierwszą grupę entuzjastów lokalnej historii. Dzięki jego wiedzy i miesięcom pracy z eksponatami mógł wyczerpująco opowiedzieć o każdym z nich.
Podczas konferencji prasowej 6 listopada Halkiew zaprezentował nieoczekiwany materiał – liczący ponad 100 lat przepis na wykorzystanie syropu kartoflanego. „Już na początku XIX wieku, gdy wynaleziono sposób wyrabiania syropu z krochmalu kartoflanego, w roku 1812 w niemieckich czasopismach pojawiało się mnóstwo uwag z prośbą o wskazówki, jak stosować syrop kartoflany do przyrządzania galaret, konserw, konfitur” – wyjaśniał kustosz.
Halkiew demonstrował również historyczne zdjęcia Świacka – kolebki współpracy handlowej rodzin Górskich i Mórawskich – oraz samej fabryki z lat 90. XIX wieku. „Mogę pocieszyć, że kompleks budynków przetrwał do naszych czasów, lecz będą spełniały już inne funkcje” – dodał. Zaprezentował także cenny projekt techniczny fabryki z XIX wieku, dokumentujący całą kubaturę budynku i technikę budownictwa tamtej epoki.
Wystawa czasowa „SALONY U MÓRAWSKICH” będzie dostępna dla zwiedzających w dniach 10–14 listopada br. w przestrzeni przy ul. Bohaterów Modlina 48. Wstęp na ekspozycję jest bezpłatny. Wydarzenie inauguruje długofalowy proces trwałego włączenia dziedzictwa przemysłowego w tożsamość współczesnego Nowego Dworu Mazowieckiego.
Salons of the Mórawski Family: Touch the History of Nowy Dwór’s Industrialists
Since yesterday, November 10, residents have had the chance to see the everyday life of former Nowy Dwór industrialists. Exhibits from the Mórawski family home and factory offices can be viewed up close and even held. The interiors of the former Guild of Various Crafts have been filled with the scent of history and nostalgia.
The city acquired a priceless collection comprising several thousand documents, several hundred volumes of a historical book collection, numerous family memorabilia, maps, and everyday objects belonging to the Mórawski family – former industrialists and owners of the „Nowy Dwór” Potato Product Factory P. Górski and E. Mórawski. The plant was once located at Nowołęczna Street. Last Monday, the exhibition curator, Oskar Halkiew, welcomed the first group of local history enthusiasts. Thanks to his knowledge and months of work with the exhibits, he could exhaustively talk about each item.
During the press conference on November 6, Halkiew presented unexpected material – a recipe for using potato syrup over 100 years old. „Already at the beginning of the 19th century, when the method of producing syrup from potato starch was invented, in 1812, German periodicals featured numerous comments requesting instructions on how to use potato syrup for preparing jellies, preserves, and jams,” explained the curator.
Halkiew also demonstrated historical photographs of Świack – the cradle of the commercial cooperation between the Górski and Mórawski families – and of the factory itself from the 1890s. „I can offer some consolation that the building complex has survived to our times but will serve different functions,” he added. He also presented a valuable 19th-century technical project of the factory, documenting the entire building’s cubic capacity and construction techniques of the era.
The temporary exhibition „SALONS OF THE MÓRAWSKI FAMILY” will be available to visitors from November 10–14 at the venue on Bohaterów Modlina 48. Admission to the exhibition is free of charge. The event inaugurates a long-term process of permanently integrating the industrial heritage into the identity of contemporary Nowy Dwór Mazowiecki.
