Fundacja Fort III Pomiechówek otrzymała poruszający apel od Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w Sanoku. Dotyczy on Mariana Ciastki – mieszkańca Pomiechówka, który w lipcu 1940 r. padł ofiarą niemieckiej zbrodni na górze Gruszka w Bieszczadach. Celem jest odnalezienie krewnych i bliskich tej ofiary, by mogli wziąć udział w uroczystościach upamiętniających poległych.
W przesłanej korespondencji przedstawiciel zarządu ŚZŻAK w Sanoku, Piotr Paszkiewicz, przypomina, że Marian Ciastko, urodzony 6 lub 25 kwietnia 1900 r. jako syn Marcina i Julii, z zawodu ogrodnik, został aresztowany przez Niemców i 25-I-40r. osadzony w więzieniu w Sanoku. W tym samym czasie do tej samej placówki trafił jego brat Tadeusz Ciastko (ur. 8-VII-1912r.), funkcjonariusz pocztowy.
Bracia Ciastko – jak wielu innych Polaków – po klęsce wrześniowej usiłowali przedrzeć się przez granicę z Węgrami, aby dotrzeć do tworzących się we Francji oddziałów Wojska Polskiego. Niestety, ich droga ku wolności została przerwana przez niemieckich okupantów. Marian został rozstrzelany w masowej egzekucji dokonanej nocą z 5 na 6 lipca 1940 r. na Gruszce koło Tarnawy Górnej. Jego brat Tadeusz, według ustaleń, został 9-VIII-40r. przeniesiony do więzienia w Tarnowie. Jego dalsze losy pozostają nieznane.
Jak przypominają działacze ŚZŻAK, egzekucja na Gruszce była jedną z pierwszych zbrodni niemieckich wymierzonych w polskich patriotów z Bieszczadów, Podkarpacia i Małopolski. Od lat na miejscu kaźni odbywają się uroczystości z udziałem mieszkańców, harcerzy, duchowieństwa i przedstawicieli lokalnych władz. Coroczne upamiętnienie ma jednak sens tylko wtedy, gdy historia ofiar nie zostaje zapomniana.
Dlatego fundacja zwraca się do mieszkańców Pomiechówka i całego powiatu nowodworskiego z gorącym apelem: jeśli ktokolwiek posiada informacje o Marianie lub Tadeuszu Ciastko – ich życiu, pracy, rodzinie, krewnych – proszony jest o kontakt z Fundacją Fort III Pomiechówek. Celem jest nie tylko przekazanie pamięci kolejnym pokoleniom, ale również umożliwienie rodzinie uczestnictwa w uroczystościach na Gruszce.
Zgłoszenia, świadectwa, wspomnienia i kontakty można przesyłać bezpośrednio do Fundacji Fort III lub ŚZŻAK w Sanoku. W imieniu rodzin poległych, organizatorów i obrońców pamięci – dziękujemy za każdą pomoc.
Pomiechówek remembers: relatives of the Gruszka execution victim sought
The Fort III Pomiechówek Foundation has received a moving request from the World Association of Home Army Soldiers in Sanok. It concerns Marian Ciastko – a resident of Pomiechówek who fell victim to a German execution on Gruszka Hill in the Bieszczady Mountains in July 1940. The goal is to find his relatives and invite them to this year’s commemorative ceremony.
In the message, Piotr Paszkiewicz, on behalf of the Sanok branch of the Association, recalls that Marian Ciastko, born on April 6 or 25, 1900, son of Marcin and Julia, a gardener by profession, was arrested by the Germans and imprisoned in Sanok on January 25, 1940. At the same time, his brother, Tadeusz Ciastko (born July 8, 1912), a postal worker, was also incarcerated in the same prison.
Like many Poles after the September campaign, the Ciastko brothers tried to cross the Hungarian border to reach the forming Polish Armed Forces in the West. Their journey toward freedom was tragically halted. Marian was executed during a mass shooting carried out by German forces on the night of July 5–6, 1940, on Gruszka Hill near Tarnawa Górna. According to records, his brother Tadeusz was transferred to Tarnów prison on August 9, 1940. His further fate remains unknown.
The execution on Gruszka was one of the earliest Nazi crimes in the region, aimed at patriotic Poles from the Bieszczady, Subcarpathia, and Lesser Poland. Commemorative ceremonies are held annually at the site with the participation of local residents, scouts, clergy, and authorities. However, remembrance has true meaning only when the individual stories of the victims are preserved.
For this reason, the Foundation addresses the residents of Pomiechówek and the Nowy Dwór County with a heartfelt appeal: if anyone has information about Marian or Tadeusz Ciastko – their lives, work, or family – please contact the Fort III Pomiechówek Foundation. The goal is not only to preserve their memory but also to allow relatives to participate in the memorial at Gruszka.
Testimonies, documents, and contacts can be sent directly to the Fort III Foundation or to the World Association of Home Army Soldiers in Sanok. On behalf of the families of the fallen, the organizers, and all who defend remembrance – we thank you for your help.
