Stolica oddała hołd ofiarom sowieckiej zbrodni sprzed 86 lat. Pod Pomnikiem Poległym i Pomordowanym na Wschodzie przemawiali ci, dla których pamięć o Katyniu i Sybirze wciąż żyje.
We środę, 17 IX 2025 r., Warszawa zgromadziła się pod Pomnikiem Poległym i Pomordowanym na Wschodzie, by oddać hołd ofiarom sowieckiej agresji z 17 września 1939 roku. Wśród uczestników znaleźli się kombatanci, przedstawiciele władz państwowych i samorządowych, delegacje Związku Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej, służb mundurowych, Związki Strzeleckie, Sybiracy, Rodziny Katyńskie, harcerze oraz mieszkańcy stolicy.
Lech Parell, szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, przypomniał dramatyczne konsekwencje agresji: – Od 17 września 1939 roku dzieli nas 86 lat. Chylimy czoła przed obrońcami Kresów Wschodnich Rzeczypospolitej. Wspominamy tysiące poległych i tych, którzy zostali zamordowani w dołach śmierci – w Katyniu, Miednoje, Charkowie, Bykowni. Podkreślił, że choć polskie symbole na cmentarzach w Rosji są usuwane, naszej pamięci to nie zatrze.
Delegację Związku Oficerów Rezerwy RP, zgodnie z decyzją prezesa płk. Alfreda Kabaty, stanowili: st. chor. sztab. Stefan Wyszyński, Marcin Łada, płk Henryk Łazarski, ppor. Stanisław Wykowski, Michał Rastaszański, Michał Zygmunt, Piotr Korycki i Wiesława Karczmarczyk. W ceremonii uczestniczyli żołnierze i funkcjonariusze formacji, których poprzednicy padli ofiarą zbrodni.
Generał Leon Komornicki, prezes Fundacji Poległym i Pomordowanym na Wschodzie, ostrzegał: – Rosja prowadzi wojnę hybrydową, której ostrze skierowane jest w fundament systemu obronnego państwa. Musimy być solidarni jako naród i opierać system obronny na mądrych sojuszach.
Wcześniej, w samo południe, w Katedrze Polowej Wojska Polskiego odprawiono Mszę świętą z udziałem Prezydenta RP, zakończoną ceremonią pogrzebową szczątków kilkunastu ofiar zbrodni katyńskiej. – Ludobójstwo katyńskie było chęcią zabrania nam narodowej duszy, naszych elit – mówił podczas uroczystości Karol Nawrocki. W podziemiach katedry złożono szesnaście urn z doczesnymi szczątkami ofiar.
Prezydent RP w liście odczytanym przez doradcę Jana Józefa Kasprzyka napisał: – Najwyższy czas, aby historyczne doświadczenia Polski zostały należycie przestudiowane przez całą społeczność wolnego świata. Podkreślił, że jedynie siła polskiego żołnierza i sojusze mogą powstrzymać powtórkę z historii.
Pomnik, pod którym odbywały się uroczystości, symbolizuje dramat Polaków wywiezionych na Wschód. Przedstawia krzyże łacińskie i prawosławne, macewę żydowską oraz nagrobek muzułmański na platformie przypominającej wagon deportacyjny. Przed nim ułożono 41 podkładów kolejowych z nazwami miejsc bitew i kaźni Polaków na Wschodzie.
Memory That Calls for Justice. Warsaw Commemorates the 86th Anniversary of Soviet Aggression
The capital paid tribute to the victims of the Soviet crime from 86 years ago. Those for whom the memory of Katyn and Siberia still lives spoke at the Monument to the Fallen and Murdered in the East.
On Wednesday, Sept. 17, 2025, Warsaw gathered at the Monument to the Fallen and Murdered in the East to honor the victims of the Soviet aggression of September 17, 1939. Among the participants were veterans, representatives of state and local government, delegations from the Association of Reserve Officers of the Polish Commonwealth, uniformed services, Rifle Associations, Sibiriaks, Katyn Families, scouts, and residents of the capital.
Lech Parell, head of the Office for War Veterans and Victims of Repression, recalled the dramatic consequences of the aggression: – 86 years have passed since September 17, 1939. We bow our heads to the defenders of the Eastern Borderlands of the Commonwealth. We remember the thousands who fell and those who were murdered in the pits of death – in Katyn, Mednoye, Kharkiv, Bykivnia. He emphasized that although Polish symbols are being removed from cemeteries in Russia, this will not erase our memory.
The delegation of the Association of Reserve Officers of the Polish Commonwealth, according to the decision of President Colonel Alfred Kabata, consisted of: Senior Warrant Officer Stefan Wyszyński, Marcin Łada, Colonel Henryk Łazarski, Second Lieutenant Stanisław Wykowski, Michał Rastaszański, Michał Zygmunt, Piotr Korycki, and Wiesława Karczmarczyk. The ceremony was attended by soldiers and officers of formations whose predecessors were victims of the crime.
General Leon Komornicki, president of the Foundation for the Fallen and Murdered in the East, warned: – Russia is waging a hybrid war, the spearhead of which is aimed at the foundation of the state’s defense system. We must stand united as a nation and base our defense system on wise alliances.
Earlier, at noon, a Holy Mass was celebrated at the Field Cathedral of the Polish Army with the participation of the President of the Republic of Poland, ending with a burial ceremony for the remains of several victims of the Katyn crime. – The Katyn genocide was an attempt to steal our national soul, our elites – said Karol Nawrocki during the ceremony. Sixteen urns with the remains of the victims were placed in the cathedral crypt.
The President of the Republic of Poland wrote in a letter read by advisor Jan Józef Kasprzyk: – It is high time that the historical experiences of Poland were properly studied by the entire community of the free world. He emphasized that only the strength of the Polish soldier and alliances can prevent a repeat of history.
The monument where the ceremonies took place symbolizes the drama of Poles deported to the East. It features Latin and Orthodox crosses, a Jewish matzevah, and a Muslim tombstone on a platform resembling a deportation wagon. In front of it, 41 railway sleepers are laid out with the names of battle sites and places of martyrdom of Poles in the East.
