Oblężenie Twierdzy Modlin we wrześniu 1939r. było jednym z kluczowych starć Kampanii Wrześniowej, podczas którego polscy żołnierze stawiali heroiczny opór przeważającym siłom niemieckim. Twierdza Modlin, położona strategicznie u zbiegu rzek Wisły, Narwi i Wkry, była jednym z ostatnich bastionów polskiej obrony po upadku Warszawy.
Przebieg Oblężenia
16 września 1939r., dowódca niemieckiego II Korpusu Armijnego, generał Adolf Strauss, wydał rozkaz natarcia na Twierdzę Modlin, które miało rozpocząć się 18 września. Już dzień wcześniej, 17 września, obrońcy twierdzy doświadczyli ciężkich bombardowań lotniczych, które miały na celu osłabienie polskich pozycji przed planowanym atakiem.
W nocy z 17 na 18 września niemiecki II Korpus Armijny otrzymał wsparcie w postaci Dywizji Pancernej „Kempf”. 18 września rozpoczęły się regularne niemieckie natarcia, wsparte potężnym ostrzałem artyleryjskim i intensywnymi atakami lotnictwa. Tego dnia niemiecka 228. Dywizja Piechoty zaatakowała również Nowy Dwór Mazowiecki, jednak została odparta przez dzielnych żołnierzy 32. Pułku Piechoty z 8. Dywizji Piechoty, wspieranych przez artylerię z 1. Dywizjonu 8. Pułku Artylerii Lekkiej oraz 2. Dywizjonu 4. Pułku Artylerii Ciężkiej.
21 września, po zwycięstwie Niemców w bitwie nad Bzurą, pod Twierdzę Modlin dotarł od południa niemiecki XV Korpus Zmotoryzowany, dowodzony przez generała Hermanna Hotha. 22 września korpus ten rozbił improwizowaną grupę generała Bołtucia pod Łomiankami, co pozwoliło Niemcom zamknąć rejon Modlina od strony południowej i oddzielić go od oblężonej Warszawy.
24 września siły niemieckie rozpoczęły przygotowania do generalnego natarcia na Twierdzę Modlin, planując je na 29 września. Jednakże 27 września, II Korpus Armijny podjął próbę wcześniejszego ataku od południa. Natarcie nie przyniosło spodziewanych rezultatów, co dodatkowo przedłużyło walki wokół twierdzy.
Kapitulacja Twierdzy Modlin
28 września, po wyczerpujących walkach, braku amunicji, żywności i wody, oraz z powodu ogólnego wyczerpania polskich żołnierzy, doszło do zawieszenia broni. Następnego dnia, 29 września 1939r., generał Wiktor Thommée, dowódca obrony Twierdzy Modlin, podpisał akt kapitulacji na szosie do Jabłonny, w rejonie Suchocina.
Pomimo ogłoszenia rozejmu, niemieckie jednostki, w szczególności SS-mani z Dywizji Pancernej „Kempf”, dopuściły się brutalnej zbrodni pod Zakroczymiem, atakując przygotowujących się do złożenia broni polskich żołnierzy z 2. Dywizji Piechoty Legionów. W masakrze zginęło około 500 polskich jeńców wojennych oraz 100 cywilów.
Straty i Dziedzictwo
Obrona Twierdzy Modlin była jednym z najbardziej heroicznych epizodów Kampanii Wrześniowej, jednakże zakończyła się klęską wobec przeważających sił niemieckich. Polskie straty wyniosły 1 907 zabitych i 4 000 rannych, podczas gdy straty niemieckie oszacowano na około 900 zabitych i 670 rannych.
Kapitulacja Twierdzy Modlin nie zakończyła jednak ducha walki wśród Polaków. Obrona Modlina stała się symbolem niezłomności i poświęcenia w obronie ojczyzny, a pamięć o tych wydarzeniach jest kultywowana do dziś, zarówno w Polsce, jak i na świecie.
