W Polsce na adopcję czeka ponad dwa tysiące dzieci, a kandydatów na rodziców adopcyjnych jest kilkakrotnie mniej. Na tym tle powstała inicjatywa „Mecenas dla Maluszka”, której celem jest pomoc małżeństwom w przejściu procedury adopcyjnej oraz promocja adopcji jako realnej odpowiedzi na kryzys demograficzny i niepłodność. Projekt koordynują prawnicy Instytutu Ordo Iuris we współpracy z organizacjami prorodzinnymi.
Prawnicy, którzy od lat prowadzą sprawy rodzin zagrożonych rozdzieleniem decyzjami urzędników i sądów, zwracają uwagę, że każda interwencja kończąca się powrotem dziecka do domu to jednocześnie przypomnienie o tych, które w domach dziecka nadal czekają na rodziców. Według danych Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej na koniec 2024 r. w Polsce było ponad 2300 dzieci oczekujących na adopcję, przy mniej niż 900 zgłoszonych kandydatach na rodziców. Wśród tych dzieci są także mali pacjenci – chorzy i niepełnosprawni – którzy szczególnie długo czekają na rodzinę.
Inicjatywa „Mecenas dla Maluszka” zakłada dwutorowe działanie. Z jednej strony ma promować adopcję w przestrzeni publicznej, z drugiej – zapewniać konkretne wsparcie prawne, psychologiczne i duchowe małżeństwom zdecydowanym przyjąć dziecko. Zanim projekt ruszył, prowadzono wizyty studyjne w ośrodkach adopcyjnych, spotkania z rodzinami zastępczymi i rodzinnymi domami dziecka, by rozpoznać realne trudności i potrzeby.
Twórcy inicjatywy wskazują, że jednym z głównych powodów rezygnacji z adopcji jest lęk przed skomplikowaną procedurą oraz poczucie zagubienia w gąszczu formalności, opinii, badań i szkoleń. Kandydaci na rodziców adopcyjnych nierzadko zniechęcają się już na początku drogi, przekonani, że nie poradzą sobie z wymogami urzędowymi i emocjonalnym ciężarem całego procesu. Tymczasem oprócz aspektu prawnego dochodzi długi i wymagający czas budowania więzi, poznawania dziecka i tworzenia normalnego życia rodzinnego.
W odpowiedzi na te trudności przygotowywany jest praktyczny poradnik o adopcji oraz pakiet materiałów informacyjnych dla rodzin i organizatorów inicjatyw prorodzinnych. Projekt przewiduje objęcie rodzin kompleksową opieką: od pierwszego kontaktu i wizyty w ośrodku adopcyjnym, przez towarzyszenie w procedurach sądowych, aż po wsparcie już po adopcji. Planowana jest budowa sieci rodzin adopcyjnych i zastępczych, które będą dzielić się doświadczeniem, wspierać się nawzajem i dawać przykład innym małżeństwom.
„Mecenas dla Maluszka” ma również wymiar szerszej kampanii społecznej. Organizatorzy zamierzają promować adopcję podczas Marszów dla Życia i Rodziny, w środowiskach kościelnych, w mediach i internecie. Zapowiedziano publikację świadectw rodzin adopcyjnych oraz przygotowanie filmu dokumentalnego z udziałem tych, którzy przyjęli do domu porzucone dzieci. Celem jest dotarcie zwłaszcza do małżeństw zmagających się z niepłodnością, którym dziś najczęściej proponuje się procedury in vitro, mimo że w domach dziecka wciąż czeka wiele dzieci na rodziców.
Organizatorzy akcji przypominają, że kryzys demograficzny ma również oblicze kryzysu płodności. Według przytaczanych danych około 20 procent par w wieku rozrodczym ma trudności z poczęciem dziecka, co w polskich realiach oznacza nawet 1,5 mln małżeństw. Współczynnik dzietności w Polsce spadł z 1,45 w 2017 r. do mniej niż 1,1 w 2024 r., a prognozy mówią o dalszym obniżaniu się urodzeń. Równocześnie statystyki GUS i prognozy ONZ wskazują na możliwy spadek liczby ludności do ok. 28,4 mln w 2060 r. i ok. 19 mln w 2100 r.
Rozbudowana kampania „Mecenas dla Maluszka” ma być odpowiedzią zarówno na kryzys dzietności, jak i na dramat dzieci, które latami pozostają w domach dziecka. Projekt obejmuje przygotowanie materiałów informacyjnych, poradników, kampanii społecznych i produkcję filmu, a także stworzenie stałej struktury wsparcia dla rodzin adopcyjnych. Całość ma prowadzić do jednego celu: aby jak najwięcej dzieci z domów dziecka mogło trafić do stałych, kochających rodzin, zamiast dorastać w placówkach opiekuńczych.
A legal guardian for the little one instead of in vitro
In Poland, more than two thousand children are waiting to be adopted, while the number of prospective adoptive parents is several times smaller. Against this backdrop, the “Mecenas dla Maluszka” (“Legal Guardian for the Little One”) initiative has been launched to help married couples navigate adoption procedures and to promote adoption as a real response to the demographic and infertility crisis. The project is coordinated by lawyers from the Ordo Iuris Institute in cooperation with pro-family organizations.
Lawyers who have for years handled cases of families threatened with separation by administrative and judicial decisions point out that each intervention ending with a child’s return home is at the same time a reminder of those who remain in children’s homes waiting for parents. According to data from the Ministry of Family, Labor and Social Policy, at the end of 2024 there were more than 2,300 children in Poland waiting for adoption, with fewer than 900 registered candidates for adoptive parents. Among these children are also sick and disabled boys and girls, who often wait the longest for a family.
The “Mecenas dla Maluszka” initiative is designed to work in two directions. On the one hand, it aims to promote adoption in public life; on the other, it offers concrete legal, psychological, and spiritual support to couples ready to receive a child. Before the project was launched, study visits to adoption centers and meetings with foster families and family-type children’s homes were held to identify real difficulties and needs.
The organizers note that one of the main reasons couples resign from adoption is fear of complex procedures and a sense of being lost in a maze of formalities, opinions, examinations, and training. Candidates for adoptive parents are often discouraged at the very beginning, convinced they will not cope with official requirements and the emotional burden of the process. In addition to the legal aspect, there is also the long and demanding period of building bonds, getting to know the child, and creating normal family life.
In response to these challenges, a practical guide to adoption is being prepared, along with a package of information materials for families and organizers of pro-family events. The project intends to provide families with comprehensive care: from the first contact and visit to an adoption center, through assistance in court procedures, to support after the adoption itself. It also foresees the creation of a network of adoptive and foster families who will share experience, support one another, and serve as an example to other couples.
“Mecenas dla Maluszka” is also conceived as a broad social campaign. Its organizers plan to promote adoption during Marches for Life and Family, within church circles, and in the media and online. They have announced the publication of testimonies from adoptive families and the production of a documentary film featuring those who have taken abandoned children into their homes. The aim is to reach especially married couples struggling with infertility, who today are most often offered in vitro procedures, even though many children in state care are still waiting for parents.
The organizers recall that the demographic crisis also takes the form of a fertility crisis. According to the data they cite, about 20 percent of couples of childbearing age have difficulty conceiving, which in Polish conditions may mean as many as 1.5 million marriages. The fertility rate in Poland dropped from 1.45 in 2017 to less than 1.1 in 2024, and forecasts predict a further decline in births. At the same time, statistics from the Central Statistical Office and UN projections suggest that the population may fall to about 28.4 million by 2060 and around 19 million by 2100.
The extensive “Mecenas dla Maluszka” campaign is intended as a response both to the decline in births and to the drama of children who spend years in institutional care. The project includes the preparation of information materials, guides, social campaigns, and a documentary film, as well as the creation of a permanent support structure for adoptive families. All of this is aimed at one goal: ensuring that as many children as possible can leave children’s homes and grow up in permanent, loving families instead of in institutions.
