Dziś przypada jedno z najstarszych świąt maryjnych – Oczyszczenie Najświętszej Maryi Panny, znane w Polsce jako Matki Boskiej Gromnicznej. Uroczystość ta wywodzi się z żydowskiego prawa rytualnego i została przejęta przez Kościół jako pamiątka ofiarowania Jezusa w świątyni jerozolimskiej. Na przestrzeni wieków święto to nabrało głębokiego znaczenia, łącząc w sobie elementy duchowe, liturgiczne oraz ludowe.
Zapis biblijny dotyczący tego wydarzenia znajduje się w Ewangelii według św. Łukasza (Łk 2,22-40). Zgodnie z Prawem Mojżeszowym każda kobieta po urodzeniu chłopca pozostawała przez czterdzieści dni w stanie rytualnej nieczystości. Po upływie tego czasu miała obowiązek udać się do świątyni, by dokonać obrzędu oczyszczenia i złożyć ofiarę – dwie synogarlice lub dwa młode gołębie. Maryja, choć wolna od grzechu, poddała się temu prawu w akcie pokory i posłuszeństwa wobec Bożych nakazów.
W świątyni doszło do niezwykłego spotkania. Starzec Symeon, natchniony Duchem Świętym, rozpoznał w Jezusie Zbawiciela i wypowiedział proroctwo, które weszło do liturgii jako hymn Nunc dimittis – „Teraz, o Panie, pozwalasz odejść słudze Twemu w pokoju” (Łk 2,29). W tych słowach zawarta jest istota tego święta – Chrystus jako światłość na oświecenie pogan i chwała ludu Izraela.
W Kościele uroczystość ta była obchodzona już w IV wieku w Jerozolimie, skąd rozpowszechniła się na cały świat chrześcijański. W Rzymie przyjęła nazwę Hypapante, czyli Spotkanie Pańskie, podkreślając moment objawienia się Jezusa jako Mesjasza. Dopiero w średniowieczu, zwłaszcza na Zachodzie, większy nacisk położono na aspekt maryjny, stąd nazwa Oczyszczenie Najświętszej Maryi Panny.
W Polsce święto to jest znane jako Matki Boskiej Gromnicznej, co wiąże się z dawnym zwyczajem święcenia świec zwanych gromnicami. Zapalano je podczas burz, aby chronić domostwa przed piorunami, a także w chwilach śmierci, aby Maryja otaczała odchodzącego swoją opieką. Tradycja ta przetrwała do dziś, a w polskich kościołach 2 lutego wierni przynoszą gromnice do poświęcenia.
Współcześnie Święto Oczyszczenia Najświętszej Maryi Panny kończy okres bożonarodzeniowy. W tym dniu usuwa się szopki i choinki z kościołów, podkreślając przejście do nowego okresu liturgicznego. Choć dla wielu współczesnych ludzi święto to kojarzy się głównie z poświęceniem gromnic, jego głębszy sens pozostaje niezmienny – przypomina o obecności Jezusa jako światłości świata oraz o macierzyńskiej opiece Maryi nad wiernymi.
Natomiast 3 lutego przypada wspomnienie św. Błażeja, biskupa i męczennika, którego kult od wieków jest związany z modlitwą o zdrowie gardła i ochronę przed chorobami. W wielu kościołach tego dnia kapłani udzielają specjalnego błogosławieństwa, przykładając do szyi wiernych skrzyżowane świece poświęcone ku czci tego Świętego.
Święty Błażej żył na przełomie III i IV wieku w Armenii i był biskupem Sebasty. Zginął śmiercią męczeńską podczas prześladowań chrześcijan za panowania cesarza Licyniusza. Według przekazów, w czasie uwięzienia dokonał cudownego uzdrowienia chłopca, któremu ość ryby utkwiła w gardle, co stało się podstawą późniejszego wzywania jego wstawiennictwa przy chorobach gardła.
Tradycja błogosławieństwa świecami, zwana „błogosławieństwem św. Błażeja”, jest znana w Kościele katolickim od średniowiecza. Podczas obrzędu kapłan przykłada do gardła wiernego dwie skrzyżowane świece, wypowiadając modlitwę: „Za wstawiennictwem św. Błażeja, biskupa i męczennika, niech Bóg uwolni cię od chorób gardła i wszelkiej innej dolegliwości. W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. Amen.”
Obrzęd ten ma głębokie znaczenie duchowe, przypominając wiernym o Bożej opiece i wstawiennictwie świętych w codziennym życiu. W przeszłości ludzie wierzyli, że błogosławieństwo to chroni nie tylko przed chorobami gardła, ale także przed wszelkimi nieszczęściami związanymi z mową.
Choć współczesna medycyna posiada liczne środki na choroby gardła, wielu wiernych nadal przyjmuje błogosławieństwo św. Błażeja, ufając, że przez jego wstawiennictwo Bóg udziela zdrowia ciała i duszy.
