Na podstawie obszernego przeglądu 59 metaanaliz, opublikowanych w latach 2000–2023, badacze z Harvard Medical School wskazali aż 17 czynników zdrowotnych, które istotnie wpływają na ryzyko rozwoju trzech najpoważniejszych chorób cywilizacyjnych wieku dojrzałego – demencji, udaru mózgu i depresji. Analizę ogłoszono na łamach pisma „Journal of Neurology, Neurosurgery and Psychiatry”.
Najgroźniejsze z tych czynników to: nadciśnienie tętnicze, zbyt wysoka masa ciała oraz przewlekłe choroby nerek. Zdaniem autorów badania, każdy z wymienionych czynników można w mniejszym lub większym stopniu modyfikować, wprowadzając odpowiedni styl życia. Główna autorka badania, dr Sanjuli D. Singh, podkreśliła: – Styl życia ma ogromne znaczenie. To dobra wiadomość, bo wiele osób może poprzez codzienne wybory znacząco zmniejszyć ryzyko tych chorób.
W dalszej kolejności na liście znalazły się: hiperglikemia, hipercholesterolemia, nadużywanie alkoholu, niezdrowa dieta, utrata słuchu, przewlekły ból, niedostateczna aktywność fizyczna, brak celów życiowych, bezsenność, palenie tytoniu, ograniczona aktywność społeczna, stres, brak aktywności intelektualnej oraz objawy depresji.
Jak wskazują autorzy, wpływ jednego czynnika może przekładać się na wzrost ryzyka kilku schorzeń jednocześnie. Przykład stanowi nadciśnienie – ciśnienie 140/90 mmHg podwaja ryzyko udaru mózgu, zwiększa ryzyko demencji o 20%, a depresji o 16%. Zmiana diety, zwiększenie ruchu i przestrzeganie zaleceń lekarskich może znacząco obniżyć ciśnienie, a tym samym – ryzyko groźnych powikłań neurologicznych.
Do podobnych wniosków dochodzi prof. Richard Isaacson z Institute Neurodegenerative Diseases na Florydzie, który – choć nie brał udziału w badaniu – zaznacza: – Takie dane mogą stać się impulsem do refleksji i zachęcić ludzi do głębszych zmian w codziennym funkcjonowaniu.
Według danych Światowej Organizacji Zdrowia, na demencję cierpi obecnie 55 milionów osób na całym świecie, a do 2050 roku liczba ta może potroić się. Z kolei wedle danych World Stroke Organization do tego samego roku liczba zgonów z powodu udarów mózgu ma wzrosnąć dwukrotnie.
Wnioski płynące z przeglądu metaanaliz są jednoznaczne: zmieniając styl życia, możemy opóźnić lub nawet zapobiec chorobom, które dotykają miliony ludzi na całym świecie. Wybory dnia codziennego mają więc większe znaczenie, niż mogłoby się wydawać.
Seventeen reasons – how to prevent dementia, stroke and depression
A comprehensive review of 59 meta-analyses published between 2000 and 2023 has identified 17 modifiable risk factors that significantly influence the likelihood of developing dementia, stroke, and depression. The results, led by researchers from Harvard Medical School, were published in the Journal of Neurology, Neurosurgery and Psychiatry.
The most serious factors include high blood pressure, excess body weight, and chronic kidney disease. According to lead author Dr. Sanjuli D. Singh, each of these risks can be reduced through lifestyle changes. “This is hopeful news – many people can lower their risk of stroke, dementia and depression through simple behavioral changes,” she emphasized.
Other high-impact risk factors include high blood sugar, elevated cholesterol, alcohol abuse, poor diet, hearing loss, chronic pain, physical inactivity, lack of life purpose, insomnia, smoking, low social engagement, chronic stress, mental inactivity, and depressive symptoms.
One risk factor often influences more than one condition. For instance, blood pressure at 140/90 mmHg doubles the risk of stroke, increases dementia risk by 20%, and depression by 16%. Physical activity, a better diet, and compliance with medical treatment can greatly reduce these dangers.
Professor Richard Isaacson from the Institute for Neurodegenerative Diseases in Florida, not involved in the study, commented to CNN: “These kinds of findings could push more people to adopt healthier lifestyles.”
According to the World Health Organization (WHO), 55 million people currently live with dementia, and that number could triple by 2050. The World Stroke Organization predicts a doubling in global stroke-related deaths over the same period.
The message from this research is clear: the choices we make daily can strongly affect our mental and neurological health. Prevention lies not only in medicine but in how we live our lives.
PAP
