Siostry z Kutna żyły przez kilka dni w przeświadczeniu, że trwa dramatyczne poszukiwanie współsiostry. Tymczasem w tle rozgrywał się precyzyjnie zaplanowany atak cyberprzestępców, którzy podszyli się pod policję i doprowadzili do wypłaty kilkuset tysięcy złotych. Ta historia pokazuje, jak łatwo ofiarą manipulacji może stać się każdy.
Apel o pomoc, który pojawił się 19 VIII 2024 r. w mediach społecznościowych żeńskiego zgromadzenia z Kutna, świadczył o prawdziwej rozpaczy. S. Dorota, przełożona odpowiedzialna za finanse domu zakonnego i szkoły katolickiej, około 11.00 po poł. odebrała telefon od osoby podającej się za policjanta. Po długiej rozmowie opuściła miejsce pracy, wyłączyła telefon i nie wróciła na noc. Następnego dnia siostry zgłosiły jej zaginięcie i poprosiły o wsparcie w internecie. Do działań natychmiast włączyli się prawnicy Instytutu Ordo Iuris.
W trakcie poszukiwań okazało się jednak, że z kont domu zakonnego znikają duże sumy pieniędzy. Siostry zawiadomiły policję, zabezpieczyły pozostałe środki i czekały na wieści o zaginionej. Po dwóch dniach pojawiła się informacja, że s. Dorota została odnaleziona w Warszawie. Wbrew przekazom medialnym nie kończyło to sprawy. Zatrzymaną przewożono do komendy w Kutnie jako podejrzaną o przywłaszczenie środków wspólnoty.
Na komisariacie, gdzie czynności trwały do 2.00 wiecz., prawnik Ordo Iuris przekonał funkcjonariuszy, że zakonnica padła ofiarą doskonale przygotowanego oszustwa. Ostatecznie została uznana za pokrzywdzoną. Po wyjściu z komendy opowiedziała szczegółowo, jak była manipulowana przez kilkadziesiąt godzin.
Początek ataku był prosty: telefon od rzekomego policjanta, który ostrzegł przed próbą włamania na konto i polecił wypłacić pieniądze w celu „zabezpieczenia ich przed mafią cyberprzestępczą”. Przestępcy włączyli do scenariusza upozorowane telefony na policję, fałszywe imię i nazwisko funkcjonariusza oraz spoofing numerów, aby urządzenie zakonnicy wyświetlało połączenia jako prowadzone z oficjalnej komendy. Gdy pojawiły się wątpliwości, oszuści wykorzystali technologię deepfake, organizując rozmowę wideo z wizerunkiem znanego komendanta policji, z jego twarzą i głosem odtworzonym na podstawie publicznych nagrań.
Przez cały czas siostra wykonywała polecenia, przekonana, że współpracuje z organami ścigania w tajnej akcji. Wypłaciła kilkaset tysięcy złotych i wpłaciła je do kryptomatów, skąd środki trafiały na konta przestępców. Gdy rzeczywiści funkcjonariusze odnaleźli ją w Warszawie, nie chciała wierzyć, że to prawdziwa policja. Dopiero na komendzie, po długim przesłuchaniu, zrozumiała, że była ofiarą manipulacji i wybuchła płaczem.
Choć s. Dorota nagrała później krótkie nagranie z podziękowaniem za modlitwę i wsparcie, jej problemy się nie zakończyły. Śledztwo wciąż trwa, a formalny status zakonnicy zależy od decyzji prokuratury. Równocześnie trwa walka o odzyskanie utraconych środków szkoły i domu zakonnego. Prawnicy Ordo Iuris poinformowali, że udało się już odzyskać połowę pieniędzy, lecz dalsze działania będą wymagały precedensowych postępowań.
Przestępcy nie ograniczyli się do jednej wspólnoty. Po publikacji nagrania s. Doroty okazało się, że w sierpniu doszło do serii podobnych oszustw, skierowanych przeciw szkołom katolickim w czasie wypłaty subwencji oświatowych. W prokuraturze toczy się co najmniej osiem postępowań. Do Ordo Iuris zwróciły się również siostry ze szkoły w Ełku, które padły ofiarą tej samej metody. Również im zapewniono bezpłatną pomoc prawną.
Instytut rozpoczął działania prewencyjne. Wspólnie z Konferencją Wyższych Przełożonych Żeńskich Zgromadzeń Zakonnych zorganizowano szkolenia w siedzibie Konferencji Episkopatu Polski, w których uczestniczyło ponad sto sióstr i księży. Odbyło się także szkolenie dla sióstr ekonomek z całej Polski.
Planowane są kolejne działania, w tym przygotowanie poradnika dla zgromadzeń i dyrektorów szkół w całej Polsce. Jego celem jest wskazanie, jak rozpoznawać próby oszustwa i jak reagować w sytuacjach podobnych do tej, która dotknęła siostry z Kutna. Instytut zapowiedział, że jeśli uda się pozyskać odpowiednie środki, publikacja będzie dystrybuowana szerzej, również do duchowieństwa diecezjalnego.
Ta seria wyłudzeń pokazuje skalę ryzyka, z jaką mierzą się instytucje zarządzające środkami publicznymi i prywatnymi. Cyberprzestępcy wykorzystują zaawansowane technologie, w tym deepfake, by podszywać się pod zaufane osoby i instytucje. Sprawa s. Doroty udowadnia, że nawet osoby doświadczone w pracy z ofiarami przestępstw mogą zostać zmanipulowane, gdy przestępcy kontrolują komunikację przez wiele godzin.
–––
The False Voice of Authority
The sisters from Kutno spent several days believing that they were taking part in a dramatic search for a missing nun. In reality, a meticulously planned attack was unfolding in the background, carried out by cybercriminals impersonating police officers and extorting hundreds of thousands of złotys. This case shows how easily anyone can fall victim to manipulation.
The appeal for help published on August 19, 2024, on the social media pages of a women’s religious congregation in Kutno expressed genuine despair. Sister Dorota, the superior responsible for the finances of the convent and its Catholic school, received a call around 11:00 a.m. from someone claiming to be a police officer. After a long conversation, she left her workplace, turned off her phone, and did not return for the night. The next day, the sisters reported her missing and sought help online. Lawyers from the Ordo Iuris Institute immediately joined the search.
During the search, it became clear that large sums of money were disappearing from the convent’s bank accounts. The sisters notified the police, secured the remaining funds, and awaited news about the missing nun. Two days later, reports emerged that Sister Dorota had been found in Warsaw. Contrary to media assumptions, this did not end the matter. She was being transported to the police station in Kutno as a suspect in the misappropriation of community funds.
At the station—where proceedings continued until 2:00 a.m.—an Ordo Iuris lawyer persuaded officers that the nun had been the victim of a highly sophisticated scam. She was ultimately recognized as a victim. After leaving the station, she recounted in detail how she had been manipulated for many hours.
The attack began with a phone call from a man posing as a police officer who warned her of an attempted intrusion into her bank account and instructed her to withdraw funds to “secure them from a cybercrime ring.” The criminals spoofed police numbers, provided fake officer credentials, and orchestrated a call that appeared to connect her directly to the police station. When doubts arose, they used deepfake technology to arrange a video call with a public police commander whose face and voice had been recreated from publicly available interviews.
For many hours Sister Dorota followed instructions, believing she was assisting law enforcement in a confidential operation. She withdrew several hundred thousand złotys and deposited them into cryptocurrency kiosks, from which the funds went directly to the criminals. When real officers finally found her in Warsaw, she refused to believe they were genuine. Only at the station, after a lengthy interview, did she realize she had been deceived and broke down in tears.
Although she later recorded a short video thanking people for prayers and support, her problems did not end. The investigation continues, and her formal status depends on the prosecutor’s decision. At the same time, efforts to recover the school’s and convent’s funds are ongoing. Ordo Iuris lawyers reported that half of the money has already been retrieved, though further action will require unprecedented legal proceedings.
The criminals did not stop at one community. After the publication of Sister Dorota’s video, it became clear that August saw a series of similar attacks targeting Catholic schools during the period when educational subsidies are paid out. At least eight cases are currently under investigation. Sisters from a school in Ełk also contacted Ordo Iuris after falling victim to the same scheme, and they too received free legal assistance.
The Institute has begun preventive efforts. In cooperation with the Conference of Major Superiors of Female Religious Congregations, it organized training sessions at the headquarters of the Polish Bishops’ Conference, attended by over one hundred sisters and priests. A similar session was later held for convent treasurers from across the country.
Additional plans include creating a guide for religious communities and school directors throughout Poland, explaining how to recognize fraudulent attempts and how to respond appropriately. If sufficient funding is secured, the guide will also be distributed among diocesan clergy.
This series of extortions reveals the scale of danger faced by institutions managing public and private funds. Cybercriminals now use advanced tools, including deepfake technology, to impersonate trusted individuals and institutions. The case of Sister Dorota demonstrates that even those experienced in helping crime victims can be manipulated when criminals control communication for many hours.
