Wspominamy tych, którzy odeszli

2016-10-31 12:10:34

1 listopada – Święto Wszystkich Świętych.

Z tej okazji wspominamy ludzi, którzy odeszli na wieczną wartę, a znaczyli dużo dla naszego powiatu.

Gen. bryg. Jerzy Przemysław Morawicz

1

We wrześniu 1939 r. jako porucznik był oficerem technicznym – zastępcą dowódcy 11 kompanii reflektorów przeciwlotniczych Batalionu Elektrotechnicznego. W 1940 r. w 1 Samodzielnej Kompanii Saperów w Szkocji, w 1941 r. w Oddziale Specjalnym Naczelnego Wodza, a od 1944 r. w sztabie 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej. Po wojnie pozostał na emigracji w Londynie. Od 1.03.1985 r. do 22.12.1990 r. był ostatnim ministrem spraw wojskowych rządu RP na Uchodźstwie.

23.07.1996 r., zgodnie z ostatnią wolą, jego prochy spoczęły na cmentarzu w Nowym Dworze Mazowieckim, w rodzinnym grobie, w którym w 1937 r. pochowano jego ojca. Jest jedynym generałem pochowanym na nowodworskich cmentarzach.

Gen. dyw. Tadeusz Kossakowski

2

Urodził się 27 stycznia 1888. Jako kapitan był dowódcą Batalionu Elektrotechnicznego w Nowym Dworze Mazowieckim od 9.04.1921 r. do 23.10.1924 r. W kwietniu 1927 r. został Szefem Departamentu Technicznego M. S. Wojsk; w 1932 r. dowódcą broni pancernej, a w 1936 dowódcą saperów M. S. Wojsk. W 1940 r. mianowany przez gen Sikorskiego dowódcą saperów Naczelnego Wodza.

31.05.1944 r. po przeszkoleniu jako “cichociemny”, wylądował w kraju i podjął współpracę z AK. Jako szeregowiec – ochotnik brał udział w Powstaniu Warszawskim. Był najstarszym cichociemnym, w chwili skoku miał 56 lat. Po wylądowania w kraju otrzymał awans na stopień gen. dywizji.

Zmarł 24 listopada 1965 w Warszawie.

Władysław Domański

3

Urodził się w 1916 r.

Przed wojną brał czynny udział w życiu sportowym w klubie piłkarskim “Świt”. Działał w organizacji “Liga Morska”. Wstępił do Ochotniczej Straży Pożarnej.

Był człowiekiem zawsze skromny i uczynnym. Jako żołnierz – obrońca twierdzy w 1939 r., został oddelegowany jako łącznik do sztabu dowódcy obrony gen. Thommée. Jego działalność odnotowana została w książce T. Krawczaka i J. Odziemkowskiego “Polskie pociągi pancerne w wojnie 1939”. Za działania wojenne został odznaczony “Krzyżem Walecznych”; za działalność w OSP wyróżniony został najwyższym odznaczeniem: Złotym “Krzyżem Związku Ochotniczych Straży Pożarnych”; a także Złotym “Krzyżem Zasługi”.

Zmarł w listopadzie 2002 r. Pochowany został w grobie rodzinnym na cmentarzu parafialnym w Nowym Dworze Mazowieckim.

Płk Mieczysław Niedzielski

4

Urodził się 9 sierpnia 1897. We wrześniu 1939 r. był dowódcą 17 kompanii reflektorów przeciwlotniczych Batalionu Elektrotechnicznego w Nowym Dworze. Po rozbrojeniu przez wojska sowieckie uciekł z niewoli i działał w ZWZ, a później AK. Był komendantem Obwodu Żoliborz Okręgu AK. W Powstaniu Warszawskim został komendantem Obwodu Żoliborz pod pseudonimem “Żywiciel”.

W 1992 r., jego prochy sprowadzono do Polski i pochowano na Powązkach, w kwaterze poległych w czasie Powstania Warszawskiego żołnierzy Obwodu Żoliborz AK, których był dowódcą.

Zmarł 18 maja 1980 w Chicago.

Płk Ryszard Zyms

5

Urodził się  2 listopada 1891. Ostatni dowódca Batalionu Elektrotechnicznego, od 11.06.1937 do 1.09.1939 r. Po rozbrojeniu przez wojska sowieckie, uciekł z niewoli. Od jesieni 1942 do lipca 1943 – szef Wydziału Saperów KG AK. Następnie przez rok wykonywał zadania specjalne, będąc szefem sztabu grupy operacyjnej “Prusy Wschodnie”. Został przeniesiony z Oddziału IV Sztabu Głównego na 3-tygodniowy kurs informacyjny broni pancernych dla oficerów sztabowych i dyplomowanych w Centrum Wyszkolenia Broni Pancernych w Modlinie.

Zmarł 28 grudnia 195.

Gen. Tadeusz Góra

6

Urodził się 19 stycznia 1918. Jako pierwszy lotnik na świecie został wyróżniony najcenniejszym trofeum – Medalem Lilienthala. W czasie II wojny światowej przedostał się do Anglii, by tam latać. Za osiągnięcia w wypełnianiu zadań bojowych odznaczony został Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari i trzykrotnie Krzyżem Walecznych oraz wieloma brytyjskimi. Latał m.in. w 38 Lotniczym Pułku Szkolno-Bojowym w Modlinie.

Zmarł 4 stycznia 2010 r.

 Stanisław Wicherkiewicz

7

Urodził się 27 kwietnia 1925 r. Był aktywnym uczestnikiem Powstania Warszawskiego.

28 maja 1947 r. przyjechał do Nowego Dworu Mazowieckiego. Związał się z naszym miastem, aż do śmierci. Pracował m.in. w Banku i w Spółdzielni “Nadnarwianka”. Jego życie zawodowe zmieniło się w 1956 roku, kiedy to na wniosek pracowników, został wybrany Prezesem tejże Spółdzielni. W latach 1971 – 1985 pełnił funkcję Naczelnika Miasta Nowy Dwór Mazowiecki.

Był pięć kadencji radnym, cztery kadencje ławnikiem. Pracował jako kurator d/s nieletnich,  pomagał byłym więźniom. Działał również jako trener w klubie sportowym “Świt”.

Za zasługi na rzecz Ojczyzny został odznaczony: Krzyżem Walecznych, Srebrnym Krzyżem za Zasługi dla ZHP z Rozetą z Mieczami, Krzyżem Armi Krajowej, Krzyżem Partyzanckim, Medalem Wojska po raz pierwszy, Warszawskim Krzyżem Powstańczym oraz Medalem za Warszawę 1939-1945.

Zmarł 30 lipca 2008r.

Zofia Dobrowolska

8

Pracę z dziećmi rozpoczęła w 1914 roku, w środowisku wiejskim, w szkole podstawowej w Budach Siennickich koło Nasielska. W 1932 r. podjęła pracę jako nauczycielka w Szkole Podstawowej im. J. Piłsudskiego w Modlinie Twierdzy. Zimą 1940 roku pani Dobrowolska, która mieszkała wtedy w Pomiechówku w wynajętym mieszkaniu u pani Marii Budkiewicz, rozpoczęła organizację tajnych kompletów na terenie Bronisławki i Modlina Starego. Zorganizowała trzy komplety. Ich prowadzenie powierzyła uczennicom Modlińskiego Gimnazjum i Legionowskiej Handlówki; Alinie Piróg, Halinie Twardowskiej i Wandzie Przytule.

To ona jest założycielką i pierwszym dyrektorem szkoły w Modlinie Starym. 9 września 1961 roku wbudowano akt erekcyjny w fundamenty nowej szkoły. Otwarcie i oddanie budynku do użytku nastąpiło 26 lutego 1963 roku.

Zofia Dobrowolska zmarła 30 kwietnia 1969 roku.

Jan Chilicki

9

Urodził się w 1909r. W 1939r., uzyskuje urlop z pracy, sam zgłasza się jako ochotnik, walczy w Zakroczymiu, zostaje ranny na odcinku Duchowizna. Po kapitulacji Zakroczymia odmawia pracy na poczcie – w ten sposób zademonstrował swoją niechęć do wroga. Został aresztowany w marcu 1944r., przez gestapo w Nowym Dworze Maz. przetransportowany do obozu koncentracyjnego Sztutchoff. Był człowiekiem bardzo dzielnym, wielkim patriotą, nie oszczędzał siebie. W obozie prawdopodobnie 24-25 czerwca 1944r. został zamordowany. Pochowany na cmentarzu w Gdańsku na Zaspie, we wspólnej mogile. Tam nocami Niemcy przewozili zagazowanych więźniów. W Zakroczymiu jest tylko jego symboliczny grób.

Ojciec Honorat Koźmiński

10

Urodził się 16 października 1829 w Białej Podlaskiej.

Polski kapucyn, teolog, prezbiter, założyciel wielu zgromadzeń zakonnych, błogosławiony Kościoła rzymskokatolickiego. Po kasacie klasztoru kapucynów w Warszawie w 1864

zamieszkał w Zakroczymiu. W celu ominięcia zakazu rosyjskiego, Koźmiński zaczął zakładać w Kongresówce skryte zgromadzenia zakonne, oparte na regule trzeciego zakonu św. Franciszka. W latach 1872-1898 założył 14 żeńskich zgromadzeń zakonnych skrytych. Ich zadaniem miało być uświęcenie osobiste, działalność charytatywna i akcja apostolska w rodzinach, fabrykach, szpitalach itd.

Zmarł 16 grudnia 1916.

Dr Włodzimierz Perłowski

11

Od 1954 roku mieszkaniec Zakroczymia, budowniczy Ośrodka Zdrowia, radny, działacz Ochotniczej Straży Pożarnej w Zakroczymiu, wielokrotnie odznaczany – wyjątkowy lekarz, człowiek o rzadko spotykanej osobowości.

Zmarł w 1989 r.

Józef Chorądzikiewicz

12

To poeta pochodzący z Nowego Dworu Mazowieckiego. Zaczął pisać w czasie okupacji. Był harcerzem. Służył w wojsku w Modlinie Twierdzy.

Napisał bardzo dużo wierszy o historii miasta, miłości, rodzinie. Należał do grupy literackiej “Vena” działającej w Nowodworskim Ośrodku Kultury.

Zmarł w październiku w 2010 roku.

O. Cyryl – Aleksander Dardziński

13

Urodził się 21 września 1907 r.  Do klasztoru wstąpił 14 sierpnia 1927r., święcenia kapłańskie otrzymał 15 sierpnia 1934r. W czasie obrony Zakroczymia 1939r., w podziemiach klasztoru był szpital, gdzie O. Cyryl udzielał sakramentów i pocieszał cierpiących, natomiast w nocy O. Cyryl chodził na pierwszą linię frontu, by żołnierzom dodawać otuchy, w okopach udzielać sakramentów. 20 września 1939r., O. Cyryl z płonącego kościoła farnego wśród gradu pocisków przenosi Najświętszy Sakrament. Zadbał o naprawę zrujnowanego przez działania wojenne klasztoru i kościoła. Doprowadził cmentarz grzebalny do porządku. Po przewiezieniu do Nowego Dworu na gestapo i okrutnym przesłuchaniu, O. Cyryl do niczego się nie przyznał. Został przewieziony na III Fort do Pomiechówek.

Po pięciu dniach pobytu w Pomiechówku obóz został zlikwidowany, front się zbliżał, Niemcy uciekali. 30 lipca 1944r., rozstrzelali wszystkich więźniów oprócz 25 kobiet, które miały posprzątać cele. Ojciec Cyryl został rozstrzelany i wrzucony do wspólnego “dołu-grobu”.

Jerzy Stachoń

14

Jerzy Stachoń urodził się w 1935. Dzięki niemu, w grudniu 1990 roku, powstało Towarzystwa Przyjaciół Nowego Dworu Mazowieckiego, którego przewodniczącym był do 1 lutego 2002 roku. Z jego inicjatywy wmurowano tablicę na budynku “Cechu” przy ul. Bohaterów Modlina upamiętniającą “Wrzesień 1939 roku” oraz zmodyfikowano i ponownie odsłonięto pomnik przy ul. Warszawskiej. Podjął próbę samodzielnego opracowania historii Nowego Dworu Mazowieckiego, której fragmenty publikował na łamach tygodnika “Nowy Dwór”. Wraz z grupą członków Towarzystwa opracował i wydał drukiem trzy tomiki o obronie Twierdzy Modlin we wrześniu 1939 roku.

Od 7 października 1994 roku do 31 grudnia 1996 roku był naczelnym redaktorem “Tygodnika Nowy Dwór”, potem zaś, aż do ostatnich swoich dni był współpracownikiem “Tygodnika Nowodworskiego”.

Zmarł w 2002 roku, w wieku 67 lat, po długiej i ciężkiej chorobie.

Ks. Czesław Żyła

15

Urodził się 24 lipca 1927 r. Święcenia kapłańskie otrzymał z rąk Kardynała Stefana Wyszyńskiego 11 sierpnia 1957 r. w Archikatedrze św. Jana Chrzciciela w Warszawie. Swoją pracę rozpoczął w parafia św. Małgorzaty w Leoncinie. Drugim miejscem była parafia w Nowym Dworze Maz. Kilka lat później został proboszczem.

Pierwsze jego prace gospodarcze łączyły się z uporządkowaniem cmentarza grzebalnego. W następnych latach trzeba było zadbać o zewnętrzny i wewnętrzny wygląd kościoła. Dzięki inicjatywie Księdza Proboszcza wybudowano dębowy ołtarz, oraz zainstalowano radiofonizację w kościele. Odnowiono także część plebanii i zegar na wieży. Po trzyletnich trudach, upokorzeniach i udrękach ze strony władz została wybudowana plebania. Gdy kościół stał się zbyt mały, by mógł właściwie spełniać rolę duszpasterską, zdecydowano się na rozbudowę świątyni. 23 kwietnia 1981 r. przystąpiono do rozbudowy kościoła. Budowa trwała 3 lata.

Ksiądz od dawna nosił się z zamiarem wybudowania ołtarza Matki Boskiej Częstochowskiej. Parafia wyszła naprzeciw tym planom. Stworzony obraz jest wyrazem wdzięczności Bogu za jego posługę.

Zmarł 7 września 2013 r. w wieku 86 lat.

Ryszard Gołąb

16

Urodził się w 1931 roku. Był współtwórcą koła przewodników pod nazwą “BASTION”.

Opracował informacje historyczne i turystyczne dotyczące Twierdzy Modlin do kilku folderów wydawanych przez Urząd Miejski.

Był autorem ponad stu artykułów w prasie lokalnej o historii miasta, które stały się przyczyną konkursów dla młodzieży wszystkich typów szkół w mieście.

Został odznaczony: “Odznaką Honorową Okręgu Warszawskiego PTTK”, “Zasłużonego Krajoznawcy Wojsk Lotniczych”; złotą “Honorową Odznakę PTTK” i wieloma innymi. Najcenniejszą jest przyznana mu w na wniosek Warszawskiego Oddziału Towarzystwa Przyjaciół Fortyfikacji w listopadzie 2001 r. przez Ministra Kultury R.P. – złota odznaka “ZA OPIEKĘ NAD ZABYTKAMI”.

Zmarł 19 listopada 2007r.

Michalina Fajfer

17

Nauczycielka Liceum Ogólnokształcącego w Nowym Dworze. Pracę rozpoczęła w roku szkolnym 1948/49. Uczyła j. polskiego i łaciny. Ale już wcześniej była nauczycielką w systemie tajnego nauczania i dyrektorem szkoły roku dla Pracujących w Modlinie.

Ryszard Mikołajewski

_images_182

Był bardzo aktywny, pracował dla innych ludzi i dla miasta. Pełnił funkcję Prezesa Zarządu Oddziału ZNP w Nowym Dworze Mazowieckim. 1.09.2001 roku został dyrektorem Szkoły Podstawowej nr 4 w Modlinie Twierdzy. Propagator nowoczesnej szkoły. Doprowadził do rozbudowy budynku po przedszkolu, który do dziś służy dzieciom klas 0-III, potocznie zwana “mała szkoła”. Dbał o nowoczesne wyposażenie sal lekcyjnych.

Dyrekcja oraz pracownicy szkoły mówią o nim tak:

– Bardzo dobry kolega, życzliwy przełożony, otwarty na ludzi i ich często trudny los. Posiadał umysł ścisły, ale w życiu codziennym stosował mickiewiczowską zasadę “…miej serce i patrzaj w serce…”.

Ryszard Mikołajewski zmarł 5 grudnia 2007 roku. Miał zaledwie 51 lat.

Cezary Leżeński

19

Urodził się 1930 r. w Poznaniu. Potomek Nałęczów Nowodworskich wywodzący się z rodu osiadłego w Leżenicach nad Radomką.

Był działaczem specjalistycznej agendy Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Dzieci – tzw. UNICEF.

Za działalność na rzecz dzieci uzyskał wielkie uznanie w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej, a Nowy Orlean przyznał mu tytuł – Honorowego Obywatela swego miasta. Był także Honorowym Obywatelem państwa Izrael, a także jest Honorowym Obywatelem Nowego Dworu.

Odznaczony m. in. Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski z Gwiazdą, Krzyżem Walecznych, nagroda literacką im. Gustawa Morcinka. Członek Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

Zmarł 5 grudnia 2006r.

Katarzyna Jaglarska

20

Urodziła się w 1968 roku. Była osobą powszechnie znaną i lubianą, przyjazną ludziom. Tu pracowała najpierw w Mleczarni, a ostatnio w rodzinnej firmie Berta & Gravomach. Znali ją nie tylko mieszkańcy Nasielska. Znano ją w Nowym Dworze, gdzie kończyła szkołę średnią i w Modlinie, a ksiądz Marcin Niesłuchowski z parafii w Modlinie, który ją żegnał, a wcześniej przygotowywał ją na spotkanie z Ojcem, na początku pogrzebowej homilii mówił niejako w jej imieniu “…Proszę Was, nie płaczcie zbyt długo i zbyt dużo, przecież wiecie jak lubiłam wasze uśmiechy i radosne twarze…. Chyba nie przyszliście na Mszę św., aby powiedzieć mi <Żegnaj>, ale <do zobaczenia> Na jej pogrzebie było wyjątkowo dużo ludzi. Bo na to swym życiem zasłużyła.

Zmarła 7.X.2016r.

Wojciech Kurpiewski

21

Urodził się 16 lutego 1966 roku. Był bez wątpienia jednym z najwybitniejszych mieszkańców Nowego Dworu. Od 12 roku życia związany ze Świtem, gdzie pod okiem Folgarta, a później Olgierda Światowiaka, stawiał swoje pierwsze kroki w kajakarstwie i odnosił pierwsze sukcesy sportowe.

W barwach Świtu startował trzykrotnie w Mistrzostwach Świata w kategorii K-4, gdzie w 1986 roku na dystansie 1000m zajął 3. miejsce. Rok później został wicemistrzem na dystansie 500m, a w 1989 roku w Płowdiw zdobył srebrny medal w kategorii K-4 i brązowy w K-2 na 500m.

W 1987 roku na Letniej Uniwersjadzie zdobył złoty medal w kategorii K-4 na 500m, srebrny na dystansie 1000m i brązowy na 2500m oraz trzykrotnie sięgał po tytuł Mistrza Polski w kategorii K-1 na 500m w roku 1986 i 1987 oraz w kategorii K-4 na 500m w roku 1989.

Tadeusz Hanzlik

_images_222

Urodził się 25 sierpnia 1894r. Na stałe związał się z Zakroczymiem w 1922r, a 11 marca tego roku, rozpoczął pracę jako kierownik siedmioklasowej szkoły powszechnej w Zakroczymiu, wówczas liczyła 20 oddziałów. Kierowana przez niego szkoła osiągnęła wysoki poziom nauczania. W 1923r. wprowadził powszechne nauczanie.  W 1934r. urlopowany ze szkoły, objął stanowisko komisarycznego burmistrza Zakroczymia, które sprawował aż do aresztowania przez Niemców, do roku 1940.  Prawdopodobnie został rozstrzelany 19 stycznia 1940r. w Kadzielni pod Nowym Dworem Maz. lub w Palmirach.

Grzegorz Duchnowski

23

Urodził się w 1954 roku. Grzegorz Duchnowski był osobą znaną w Nasielsku, nasielskiej gminie i w powiecie nowodworskim. Samorządowiec. W chwili śmierci pełnił funkcję dyrektora Zespołu Szkół Zawodowych w Nasielsku – powiatowej placówce oświatowej, przewodniczył nasielskiej Radzie Miejskiej. Miał jeszcze wiele życiowych planów. Wiązały się one głównie z umacnianiem roli Nasielska, nasielskiej gminy i powiatu nowodworskiego w życiu społecznym i gospodarczym. Kierował szkołą zawodową. Chciał nie tylko przygotowywać młode pokolenie do dorosłego życia, ale chciał również tworzyć dla nich miejsca pracy. Jego poza zawodową pasją była hodowla gołębi. W tej dziedzinie też odnosił sukcesy. Jego przyjaciele ze Związku Hodowców Gołębi w chwili składania jego prochów do grobu wypuścili stado gołębi. Zmarł 27 lipca 2013 roku. Pamięć o nim w Nasielsku jest wciąż żywa, a pewnego rodzaju jego pomnikiem jest okazały budynek Zespołu Szkół Zawodowych w Nasielsku przy ul. Lipowej i sama Szkoła.

Julian Łabęda – poseł na sejm RP

 Urodził się 29.04.1894 r. w Nowym Dworze. Brał udział w I wojnie światowej. Służył w armii rosyjskiej jako starszy pisarz kompanii inżynierskiej 3 strzeleckiej dywizji fińskiej. Został posłem na Sejm Ustawodawczy 1919-22, a następnie na sejm I kadencji 1922-27. W Stowarzyszeniu Robotników Chrześcijańskich pełnił funkcję zastępcy prezesa. Był więziony między innymi na III Forcie w Pomiechówku. Został zamordowany przez okupanta.

Władysław Nawaduński

Urodził się w 1893 r.  Od 1927 r. związany był z Nowym Dworem. Pracował jako chirurg w Szpitalu Sejmikowym, następnie Powiatowym, przy ul. Paderewskiego 3. W latach 30-tych XX w. został dyrektorem tej placówki i był nim do 1959 r. Nawaduński był jednym z inicjatorów budowy nowego szpitala i kontynuowania tego dzieła po przerwie wojennej. Od 1945 r. należał do Stronnictwa Demokratycznego, był radnym miejskim a w latach 1952-56 i posłem na sejm PRL. Zasiadał w Komisji Pracy i Zdrowia co znacznie ułatwiło dokończenie budowy i wyposażenie nowej placówki. Zmarł 2 VI 1961 r. i został pochowany na nowodworskim cmentarzu. Jego imię nosi szpital, którego jest twórcą.

Jan Kawula – żołnierz podziemia

Urodził się w 1899 r. w Krośnie.  Po wystąpieniu z wojska pracował jako cywilny monter-mechanik w Batalionie Elektrotechnicznym w Nowym Dworze. Był radnym miejskim i komendantem OSP, należał do komisji opieki społecznej. We wrześniu 1939 r. działał w Cywilnej Radzie Obrony Miasta. W czasie okupacji pracował jako mechanik i kierowca burmistrza Wenta oraz niemieckich władz miejskich.

Wyrokiem Reichskriegsgericht-Najwyższego Sądu Wojennego został ścięty 26 lutego 1943 w  Halle.

AUTORZY: Maria Możdżyńska, Alfred Kabata, Kazimierz Szczerbatko, Andrzej Zawadzki, Adam Balcerzak, Zespół Szkół – Modlin Twierdza, nowydwormaz.pl, zakroczym.pl

 

Comments

comments

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *